Professioneel / Belgische specialiteit met wrange nasmaak

De bedrijfswagen – en dan meer specifiek de salariswagen – is een typisch Belgisch verhaal. Voor de origines ervan moeten we terug naar de jaren ‘80, toen er nog volop auto’s van de band rolden in ons land. Op dat ogenblik waren Ford Genk, Opel Antwerpen, Renault Vilvoorde, Volkswagen Vorst en Volvo Gent – alleen die laatste twee sites zijn vandaag nog actief – samen goed voor maar liefst 20.000 rechtstreekse banen. Ook toen al stond ons land erom bekend een van de Europese lidstaten met de hoogste belasting op arbeid te zijn – elke euro die een werknemer netto in handen krijgt, heeft de werkgever 2,5 euro gekost.

Om de arbeidslasten enigszins redelijk te houden voor werkgevers, riep de overheid een systeem in het leven van wat we vandaag de dag ‘voordelen in natura’ noemen, voordelen die veel minder zwaar belast werden dan het salaris (30 procent aan werkgeverszijde, 40 procent aan werknemerszijde). We denken dan aan maaltijdcheques en tankkaarten, of recenter ook aan laptops en gsm’s, maar natuurlijk ook aan bedrijfswagens – al spreken we in deze context beter van salariswagens.

Een salarisauto is intussen haast onvermijdelijk geworden in een arbeidscontext. Per slot van rekening varen alle partijen er wel bij: de werkgever, de werknemer... en de overheid, die zich via dit systeem verzekerd ziet van extra inkomsten in de vorm van brandstofaccijnzen. Alleen is het tij de jongste tijd aan het keren, en lijkt de salariswagen zichzelf te parkeren. De verklaringen daarvoor? In de eerste plaats de almaar aangroeiende files, naast het feit dat thema’s als luchtvervuiling en klimaatopwarming tegenwoordig hete maatschappelijke hangijzers zijn. Maar daarnaast wijzen tegenstanders ook steeds vaker naar de kostprijs van de salariswagen voor de overheid.

Eindelijk een studie

In april 2019 kwam er een studie uit van het interuniversitaire platform Brussels Studies Institute, dat met de steun van Renta, Febiac, Traxio, Solvay School Alumni, VAB, Touring, Acerta, BLV-ABM, FEGARBEL, BFFMM en de federale overheidsdienst Mobiliteit, onderzoek verrichtte naar het fenomeen van de salariswagen. Een goede zaak, want eigenlijk zijn er zeer weinig officiële statistische gegevens bekend over de salariswagen. Voor alle duidelijkheid: bedrijfswagens in de enge zin van het woord – auto’s die professionals nodig hebben om hun beroep te kunnen uitoefenen – staan niet ter discussie.

Het aantal bedrijfswagens in ons land wordt geschat op 670.350 (cijfers van 2016), al denken sommigen dat dat aantal dichter bij...