Mobiliteit / Vlottere doorstroming en minder verkeersconflicten in Antwerpen

De stad Antwerpen werkt sinds 2018 samen met het Vlaamse Agentschap Wegen en Verkeer aan het koppelen van de verkeerslichten op haar kruispunten aan de zogenoemde VerkeersLichtenCoördinatieCentrale (VLCC). Van de 139 Antwerpse kruispunten zijn er nu 114 aangesloten op deze centrale verkeerscomputer. Antwerpen is tevreden met de resultaten, aangezien het inmiddels afgeronde project heeft geleid tot een aanzienlijke vermindering van conflicten tussen verkeersdeelnemers en een betere verkeersdoorstroming, vooral voor het openbaar vervoer.

Het doel is om alle aangesloten kruispunten conflictvrij te maken, wat betekent dat iedere verkeersdeelnemer afzonderlijk groen licht krijgt. In gevallen waar dit de doorstroming te veel zou belemmeren, worden uitzonderingen gemaakt. Bij kruispunten die niet volledig conflictvrij kunnen worden ingericht, wordt het conflict aangegeven met een knipperlicht. De aangesloten kruispunten beschikken over verschillende lichtenregelingen en wachttijden, die op afstand worden gemonitord en aangepast. De detectie van weggebruikers bepaalt welke regeling van toepassing is en welk vervoermiddel voorrang krijgt.

Voor de resterende kruispunten onderzoekt de stad of verkeerslichten kunnen worden verwijderd of plant ze een heraanleg, waarbij de aansluiting op de VLCC later zal plaatsvinden.

En in de praktijk?

Een vlottere doorstroming is niet hetzelfde als een volledig vlotte doorstroming. Dit wordt duidelijk op grote kruispunten zoals dat van de Kasteelpleinstraat en de Amerikalei. Hier zorgt de "conflictvrije regeling" en "betere doorstroming van het openbaar vervoer" ervoor dat vooral voetgangers en fietsers langer moeten wachten om over te steken. Dit leidt soms tot gevaarlijke situaties wanneer iemand het rode licht negeert om nog snel de tram te halen, wat 's ochtends vaak tot opstoppingen op het voet- en fietspad leidt.

Het conflictvrij maken van deze kruispunten blijkt bovendien relatief. Fietsers en voetgangers hebben vaak gelijktijdig groen en kruisen elkaar in alle richtingen, waardoor het recht van de sterkste geldt. Dit is niet ideaal op locaties waar veel schoolkinderen met weinig verkeerservaring passeren. Ook het snelheidsverschil met elektrische steps en bakfietsen creëert vaak onveilige situaties.

Voor automobilisten is de doorstroming op het kruispunt Kasteelpleinstraat/Amerikalei wel verbeterd. De situatie waarbij ze moesten stoppen voor overstekende fietsers is opgelost, hoewel dit gepaard gaat met langere wachttijden voor andere verkeersstromen. Dit zorgt ervoor dat de verkeerslichten aan de onder meer de Paleisstraat onder druk komen te staan, en die zijn niet conflictvrij...