De wedergeboorte van een merk is altijd een goede gelegenheid om de ontstaansgeschiedenis ervan nog eens op te rakelen. Die van Smart dateert ondertussen van begin jaren 90, toen Swatch-bedenker Nicolas G. Hayek het idee voor een milieuvriendelijke stadsmus naar verschillende constructeurs pitchte. Bij Volkswagen ving de redder van de Zwitserse horloge-industrie bot, maar bij Mercedes hadden ze wel oor naar een zuinige tweezitter die de stadsmobiliteit ging revolutioneren.
Er werden businessplannen uitgetekend, conceptcars ontworpen en afspraken rond een nieuwe productiefaciliteit in de Frans-Duitse grensstreek gemaakt. Maar de eigenlijke samenwerking stokte toen bleek dat Mercedes geen heil zag in de geëlektrificeerde aandrijflijnen die Hayek toen al in gedachten had. De Zwitsers trokken zich ontgoocheld terug, terwijl de Duitsers het concept naar hun eigen hand zetten.
Wat een betaalbaar autootje volgens de gesimplificeerde productieprincipes van de Swatch-horlogefabrieken had moeten worden, ontpopte zich in 1998 tot een dure stadsmus volgens de wetten van Stuttgart. Het compacte design met ‘plek voor twee en evenveel bakken bier’ werd weliswaar behouden, maar van de personaliseerbare carrosseriepanelen is nooit veel in huis gekomen. Op de elektrische Smart bleek het uiteindelijk tien jaar wachten, tot in 2009, terwijl het nog eens tien jaar duurde eer Mercedes besliste om de ForTwo louter met batterijen aan te bieden.
Het mag dus niet verbazen dat de stekker een paar jaar geleden ei zo na uit het submerk ging, tot de Chinese EV-specialist Geely (in Europa bekend van Volvo, Polestar en Lynk & Co) zich voor 9 miljard dollar oftewel 10 procent inkocht bij Mercedes. In 2019 zetten de twee supermachten een 50/50-joint-venture op voor de wedergeboorte van Smart, dat voortaan niets meer met het oerdesign van Hayek te maken heeft.
Koetswerk en afmetingen
De eerste telg van het nieuwe Smart, de toepasselijk genaamde ‘hashtag-one’, wordt in de markt gezet als een B-segment-cross-over, maar lonkt met zijn 4,27 meter al bijna naar het C-segment. Het moderne SEA-platform komt net als de elektrische architectuur van Geely, terwijl Mercedes voor het ontwerp en de User eXperience tekent. Dat laatste staat voor de algemene bediening van de wagen en het infotainmentsysteem in het bijzonder, gecombineerd met alle actieve en passieve veiligheidssystemen die daar anno 2022 bij horen.
Interieur en kofferruimte
Door de bijbehorende subwoofer van de Beats-audio-installatie verlies je wel 10 liter bagageruimte onder de koffervloer, die daardoor ook niet meer verstelbaar is, terwijl in de neus slechts 15 liter bagage past – net genoeg voor de wettelijke kit, dus. Ter compensatie is de binnenruimte van de Smart #1 verrassend royaal, met voldoende plek voor vier of vijf volwassenen die comfortabel achter en naast mekaar kunnen zitten, zelfs als ze (zoals ondergetekende) bijna 2 meter lang zijn. Alleen zullen die inzittenden wel uitermate light moeten reizen als de zitjes allemaal bezet zijn en de verschuifbare achterbank in haar comfortabelste stand staat, want dan blijft er nog maar 313 liter bagageruimte over.
Minder opbeurend is dat zo goed als alle wagenfuncties in het 12,8 duim grote infotainmentscherm van de Smart #1 verstopt zitten. Zelfs om de buitenspiegels te verstellen moet je in de frivole menu’s duiken, die voor de ene geinig en voor de ander vergezocht zullen overkomen. Of hoe het huwelijk tussen zakelijke Duitsers en frivole Aziaten zeker niet evident is, wat zich in een bijwijlen gekke interface vertaalt. Gelukkig biedt het ‘Hello Smart’-stemcommando soelaas en wordt de kroost ondertussen geëntertaind door een geanimeerde vos die je tijdens de digitale zoektocht begeleidt.
Helaas wist die mascotte ons niet te vertellen hoe je de overdaad aan waarschuwingsgeluiden en -meldingen tijdens het rijden deactiveert, al moet dat op een of andere manier wel mogelijk zijn. De weinige toetsen die nog onder het scherm of op het stuur staan, zijn bovendien van de touch-variëteit of hebben niet voldoende contrast om ze makkelijk te herkennen.
Specificaties en prestaties
Bij de Europese introductie eind 2022 zal er één motorversie van de Smart #1 paraat staan, met nog een tweede in het verschiet. In de basis combineert de elektrische SUV zijn accupakket van 66 kWh (nominaal) met een enkelvoudige elektromotor op de achteras. De batterijen zijn lithium-ions van het NCM-type (voor nikkel-kobaltoxide-mangaan), terwijl het standaardvermogen 200 kW oftewel 272 pk bedraagt. Goed voor een sprint naar 100 km/u in 6,7 seconden of een maximaal rijbereik van 440 kilometer, bij een theoretisch WLTP-verbruik van 16,7 kWh/100 km.
Mag het allemaal nog wat sneller, dan moet je de Smart #1 Brabus hebben. Die gebruikt hetzelfde accupakket in combinatie met een tweede elektromotor op de vooras, voor een systeemvermogen van 315 kW ofte 428 pk. Het koppel stijgt daarmee van 343 Nm naar 543 Nm, terwijl de stoplichtensprint van 6,7 naar 3,9 seconden keldert.
Rijbereik en oplaadmogelijkheden
De basisversie van de Smart #1 is standaard uitgerust met een interne (eenfasige) oplader van 7,4 kW, maar vanaf het Premium-niveau is een driefasige omvormer inbegrepen die 22 kW aankan. Daarmee kun je aan een even krachtige laadpaal op wisselstroom in ongeveer 3 uur van 10 tot 80 procent batterijstatus bijladen, terwijl aan een snellader met 150 kW getapt kan worden. Dezelfde oefening zou dus ongeveer een half uur in beslag nemen met gelijkstroom.
In de heuvels rond Lissabon – altijd een goede setting om EV’s optimaal te laten presteren dankzij de energierecuperatie bij het afdalen – stokte de verbruiksmeter van onze Smart #1 onder de 20 kWh, wat resulteert in een reële actieradius van ongeveer 350 kilometer. Met beraad en veelvuldig gebruik van de autonome Level 2+-rijeigenschappen zou 400 kilometer net haalbaar moeten zijn.
Rijgedrag
Met zo’n digitale ervaring zou je haast vergeten dat auto’s nog altijd bedoeld zijn om (zelf) mee te rijden. Vertrekken doet de Smart #1 makkelijk, dankzij een van Mercedes geleende selectiehendel aan de rechterkant van het stuur. Maar aanvoelen als een 272 pk sterke hatchback met achterwielaandrijving, dat is er niet meteen bij. In zijn standaardrijmodus ontwikkelt deze Smart zijn volle vermogen namelijk niet, wat er een in de eerste plaats een makkelijke cruiser van maakt. De stuurreacties zijn goed en de remprestaties toereikend, terwijl de passieve ophanging eerder op comfort is gericht en best wat koetswerkbewegingen toelaat. De flitsende EV-prestaties komen er pas als je van Eco of Normal naar de Sport-modus schakelt. Op dat moment wordt de stuurweerstand ook een tikkeltje zwaarder, terwijl het geheel iets meer op zijn elektromotor gaat remmen.
Een makkelijke manier – bijvoorbeeld met de stuurpeddels – om de remenergierecuperatie naar eigen smaak af te stemmen, is er niet. Daarvoor moet je opnieuw in de digitale menu’s duiken, die naast de rijmodi nog twee andere opties serveren om de motorrem aan te passen. Waarom de strafste one pedal-stand pas te activeren valt na 10 seconden wachttijd, is ons een raadsel. Eenmaal geselecteerd is het bovendien wennen aan de reacties van het systeem. Bij de meeste EV’s begint de automatische remwerking van een dergelijk systeem op het moment dat je het acceleratiepedaal ook maar een fractie viert, maar niet zo bij de Smart #1. Die laat de wagen eerst kort uitrollen alvorens af te remmen, wat doseren er niet makkelijker op maakt.
Bij acceleraties helpt de achterwielaandrijving mee om het vermogen aan de grond te zetten, om daarna bij lastwissels of in haakse bochten zelfs lichtjes mee te sturen. Door de negentienduimwielen naar de uithoeken te verwijzen, maximaliseert Smart bovendien niet alleen de binnenruimte, maar ook het rijplezier dat – in het juiste rijprogramma – best genietbaar is. De voorstoelen bieden daarbij voldoende steun aan de rug, terwijl het stuur aangenaam in de hand ligt.
Belgische prijs Smart #1
Voor deze kennismaking konden we de weg op met de Premium-uitvoering van de Smart #1, die tussen de instapper Pro+ (vanaf 40.495 euro) en de tot 1.000 exemplaren beperkte Launch Edition (vanaf 45.295 euro) in zit. De Brabus-variant gaat 47.995 euro kosten, terwijl onze Premium vanaf 43.995 euro de showroom verlaat. Voor dat geld krijg je een panoramisch zonnedak, LED+-koplampen met adaptieve grote lichten, een warmtepomp, een automatische parkeerhulp met twaalf sensoren, een lederen interieur, een 10 inch groot head-updisplay en het Beats-audiosysteem.
En de kwaliteitsindruk? Die is redelijk goed op de Premium-versie, temeer omdat de harde kunststoffen dan vervangen worden door gelakte delen die allicht wel even goedkoop om te fabriceren zijn, maar niet als dusdanig aanvoelen. Alleen de opbergvakken op de middenconsole van de #1 doen wat cheap aan. Anderzijds koopt niemand nog een auto voor het leven in het EV-tijdperk, maar gebeurt dat via leasing of renting met een beperkte termijn.
Het nieuwe management van Smart, dat overigens losstaat van de Mercedes-hiërarchie, is momenteel volop in de weer om alle opties te definiëren en de komende maanden te communiceren. Mercedes-concessies die nog een Smart-ruimte hebben, zullen mee instaan voor de verkoop en het onderhoud van de nieuwe Smart-familie, die snel uitbreiding zal krijgen. Het online reservatieplatform staat al even open, bestellen kan vanaf 4 december met leveringen vanaf de zomer van 2023.
Smart #1 - verdict AutoGids
De Smart #1 trapt af met elektrische aandrijving en een interieurconcept dat de binnenruimte maximaliseert. Toch hebben het oude en het nieuwe Smart verder niets gemeen, aangezien de kleine stadsmus verveld is tot een moderne SUVr met veel vermogen en een pittig prijskaartje. Alhoewel, is dat wel zo pittig als je de prijzen van de concurrentie bekijkt?
Vroeger kostte een Smart namelijk het dubbele van een normale auto, terwijl deze #1 helemaal in lijn ligt met de tijdgeest en de bijbehorende prijzen. Bovendien staat er een EV tegenover die zijn zaakjes goed voor mekaar heeft, zij het overgoten met een digitale saus die niet ieders meug zal zijn. Smaken verschillen nu eenmaal, zeker als je de Aziatische keuken met de Duitse probeert te verzoenen.
- Geen revolutie zoals weleer
10
