Achter de schermen / De redactie ongefilterd - Gent bestraft oldtimers in zijn LEZ

Naast hun journalistieke methodologie en hun professionele perspectief binnen de autosector zijn de leden van onze redactie eerst en vooral automobilisten en gewone burgers. In 'De redactie ongefilterd' spreken ze vanuit hun hart. Deze week vroegen we ze wat ze vinden van de beslissing van Gent om oldtimers geen vrijere toegang meer te geven binnen de lage-emissiezone (LEZ) van de stad.

Ik zou vooral willen pleiten voor duidelijke regels, zonder opdeling in categorieën en subcategorieën en vooral ook geldig in alle Vlaamse en bij uitbreiding alle Belgische en zelfs Europese steden waar al lage-emissiezones bestaan. Over het nut en vooral ook het (a)sociale karakter van die zones kunnen we nog een aparte discussie voeren, die raken (en straffen) immers vooral mensen die niet meteen over de middelen beschikken om zich een nieuwe auto of jonge occassie aan te schaffen.

Maar hier gaat het specifiek om oldtimers en dus hobbywagens. Qua vervuiling zullen die het verschil niet maken, behalve duidelijke regels zouden er dus (vooral) ook redelijke tarieven voor zo’n passen moeten komen. Ongedacht of ze voor een week, maand, jaar of misschien maar een dag geldig zijn. Gaan we straks ook de openingsdagen van stadsmusea, doorgaangs grote en dus veel energie verbruikende gebouwen, beperken? Of het aantal dagen waarop de zwembaden in het in de achtertuin van Gent gelegen Sint-Martens-Latem nog verwarmd mogen worden.

Daar staan er in de (evengoed) verwarmde garages ongetwijfeld ook wel enkele oldtimers te blinken. Van eigenaars die een LEZ-dagpasje allicht met de glimlach kunnen betalen. Om maar te zeggen, laat ons alstublieft de eigenaar van een fel gekoesterd Kadettje of Escortje uit zijn kinderjaren, waar hij ’s zondags graag een toertje mee maakt, toch maar niet te veel bestraffen.

Dit is gewoon nog meer onzin... De RvS heeft zojuist geoordeeld dat het onderscheid tussen oldtimers boven de 30 en boven de 40 discriminerend was. Maar het onderscheid tussen onder de 30 en boven de 30, daar is geen probleem.

Een Gentenaar met een prachtige oldtimer, een juweeltje waarvoor hij hard gewerkt heeft en waarop hij bijzonder trots is, zal hem dus maar 8 keer per jaar uit zijn garage kunnen halen, enkel en alleen omdat hooggeplaatste personen dat beslist hebben... Maar dat is helemaal niet discriminerend, alles is goed!

Vooral omdat het duidelijk is dat deze maatregel betrekking heeft op een groot aantal voertuigen in een hele stad, voertuigen die veel rijden. Dus dit zal echt een verschil maken!

Als Gentenaar heb ik al veel te maken gehad met de LEZ. Vrienden en familie die van ver komen maar niet dichtbij kunnen parkeren, zelf moeten opletten met buitenlandse perswagens, ... De vreemde regeling voor oldtimers was al een doorn in het oog, de volledige uitsluiting na de uitspraak van de RvS was nog meer een klap in het gezicht. Al denk ik (hoop ik) dat dit slechts een tijdelijke oplossing was, om snel wettelijk in orde te zijn, om achteraf nog een meer logische regeling in te voeren.

Maar nu ik dit schrijf, bekruipt mij de vrees dat de kans hiervoor niet erg groot is. Hoe lang is het immers geleden dat ons stadsbestuur nog iets positiefs heeft gedaan voor automobilisten? Wat niet wil zeggen dat ik altijd tegen de beslissingen ben geweest: het circulatieplan zorgt voor dagelijkse frustratie, maar heeft ook het centrum veel rustiger gemaakt om door te wandelen en te fietsen. En er zijn ook heel wat stinkende en roetende oude bakken vertrokken sinds de invoering van de LEZ.

Dus, alstublieft meneren De Clercq en Watteeuw, zie het culturele en geschiedkundige belang in van oldtimers en laat ze ook toe binnen de R40. Al is het maar om de publieke opinie van ‘de Groenen in het stadhuis’ wat te verbeteren.

Het geval Gent lijkt interessant, want het gaat om het belang van het Belgische automobielpatrimonium, maar ook het wereldwijde, met de zeldzaamheden die in ons land te vinden zijn, een land van gepassioneerde verzamelaars sinds het begin. Je kan de wens voelen om verzamelaarsauto's te reduceren tot vulgaire miniaturen die in vitrines worden gezet.

Ik behoor natuurlijk tot die mensen die vinden dat ik het recht heb om minimaal en min of meer vrij in de oude auto (of motor) van mijn keuze te rijden. Er wordt met de vinger gewezen naar hun vervuilingspotentieel, want de auto in de ruimste zin van het woord blijft het gemakkelijke doelwit van het moment. Een dergelijk verbod (althans in de eerste intentie van de stad Gent) is gespeend van enig gezond verstand. Want hoe zit het met boten, handelaars of niet, zoals al is gezegd? Als ze toch bezig zijn, waarom dan geen grasmaaiers en andere gemotoriseerde tuingereedschappen, die in elk huis aanwezig zijn en die samen waarschijnlijk meer schade aan de wereld toebrengen dan auto's.

In het weekend, in de zomer, in sommige buurten, ratelen ze erop los en stinken ze naar 2-takt als een Motocross Grand Prix! Verbieden we ze dan ook allemaal? Kortom, laat ons met rust met onze ouwe knarren. Een totaal verbod, zelfs in een stad als Gent, heeft geen zin. Beperkingen en regels, natuurlijk, maar geen totaal verbod.

Ik moet toegeven: in al mijn naïviteit had ik de oplossing die de bevoegde schepen uit haar mouw schudde als reactie op de uitspraak van de Raad van State, niet zien aankomen. Van de ene dag op de andere kunnen ook oldtimers van meer dan 40 jaar enkel nog in de stad rijden na aankoop van een dagpas, en dit slechts 8 keer per jaar.

Op de kwestie van rechtszekerheid na zal er juridisch wellicht weinig tegen in te brengen zijn, maar populair zal het Gentse stadsbestuur zich er niet mee maken bij liefhebbers van klassieke bolides. Het is trouwens niet zozeer een probleem voor oldtimerbezitters van buiten de stad, want maar weinigen zullen de behoefte voelen om voor hun plezier met hun oldtimer in het stadscentrum te gaan aanschuiven tussen het andere verkeer. Het is vooral onrechtvaardig voor oldtimereigenaars die toevallig binnen de stadsmuren wonen.

En zolang Antwerpen zijn regels niet in dezelfde zin aanpast, hebben we nu verschillende regels voor de drie grootste lage-emissiezones van ons land (Antwerpen, Brussel en Gent). Ik weet het: een kwestie van bevoegdheden, maar een beetje uniformiteit zou geen kwaad kunnen denk ik.

Bovendien werden lage-emissiezones als ik het me goed herinner vooral in het leven geroepen om de luchtkwaliteit in steden te verbeteren, met name door de productie van fijn stof terug te dringen. Terecht, mijns inziens, en ik wil gerust aannemen dat de luchtkwaliteit wat dat betreft sindsdien effectief verbeterd is. Maar dat komt dan vooral omdat er talloze oude diesels met honderdduizenden kilometers op de teller verdwenen zijn die nog in dagelijks gebruik waren. De invloed van goed onderhouden liefhebbersauto’s op benzine die mede door de beperkingen van de O-plaat slechts een beperkt aantal kilometers afleggen, is helemaal niet zo groot, dus men schiet met een kanon op een mug. Ten slotte vraag ik me af of de mensen die in Gent hebben betaald voor een jaartoelating, nu dat bedrag zullen terugkrijgen…

De Gentse autoriteiten hebben blijkbaar de beslissing van de Raad van State niet goed verteerd om geen onderscheid te maken tussen oldtimers van dertig jaar en die van veertig jaar en ouder. In plaats van zich bij het besluit neer te leggen en de leeftijdsgrens voor de jaarkaart te verlagen, besloot men alle gebruikers van oldtimers te straffen. Dit is een verfoeilijke en cynische reactie van ideologische trots. Het was immers de partij Groen die lobbyde om de jaarregeling af te schaffen. Gent wordt de enige stad in Europa die alle oldtimers uit haar straten verbant (behalve gedurende 8 dagen per jaar à 35 euro per dag).

Wettelijk gezien heeft zij het recht dat te doen, maar moeten we altijd handelen "omdat wij het recht hebben dat te doen"? Ik denk het niet. Je moet verzoenend en tolerant zijn. Oldtimers hebben een beperkte kilometrage, met beperkingen gekoppeld aan O-platen. Gent had de leeftijdsgrens moeten verlagen in plaats van zich te gedragen als een koppig en ietwat dom kind. Het is duidelijk dat de partij die de klacht bij de Raad van State heeft neergelegd, dit niet zal laten gebeuren. Het zal waarschijnlijk enige tijd duren, maar als reactie zullen ze nu beginnen met de juridische strijd voor vrije toegang voor oldtimers met O-platen in alle LEZs. En als ze winnen, zal Gent alles verloren hebben.