Achter de schermen / De redactie ongefilterd - Heeft China de strijd om de elektrische auto al gewonnen?

Naast hun journalistieke methodologie en hun professionele perspectief binnen de autosector zijn de leden van onze redactie eerst en vooral automobilisten en gewone burgers. In 'De redactie ongefilterd' spreken ze vanuit hun hart. Deze week hebben we hen gevraagd: heeft China de strijd om de elektrische auto al gewonnen?

China heeft duidelijk een strategie uitgestippeld om zijn wagenpark te elektrificeren en vooral om de voor elektrische auto's benodigde grondstoffen en batterijen te controleren. De greep is op dit moment overduidelijk. Om nog maar te zwijgen van de Chinese merken en de merken onder hun controle, waarvan sommigen met modellen die een internationale clientèle kunnen aantrekken.

De rest van de wereld laat zich echter niet langer voor de gek houden. De strijd is al (zachtjes?) begonnen op het oude continent, met betrekking tot investeringen op Europese bodem voor de ontwikkeling en de bouw van elektrische auto's, de oplaadinfrastructuur, de organisatie van recycling en, bovenal, de oprichting van batterijfabrieken. Er wordt zelfs gesproken over het ontginnen van bepaalde grondstoffen aan de Europese ondergrond (maar met strikte normen die moeten worden nageleefd) of over het sluiten van bilaterale overeenkomsten met niet-Europese landen.

De halfgeleidercrisis en de pandemie hebben aangetoond hoe kwetsbaar Europa is wanneer de productie van en de toegang tot bepaalde goederen slechts in een paar regio's van de wereld geconcentreerd zijn. Dit is iets waarop China heeft geanticipeerd en goed heeft gereageerd, ook al heeft Covid-19 zijn industrie diep getroffen (en doet het dat nog steeds). De Chinese machine kan stuklopen en andere regio's, waaronder Europa, weer op het geopolitieke schaakbord zetten. Laten we hopen dat dit alles, door overdreven trots van sommigen of anderen, niet leidt tot conflicten op wereldschaal.

De race is nog niet voorbij, dus het is nog te vroeg om een winnaar uit te roepen. Anders zouden we kunnen zeggen dat Tesla de race enkele jaren geleden al heeft gewonnen. China heeft wel een voorsprong, en dan vooral op een gebied waarbij het moeilijk is om terrein terug te winnen: de batterijproductie, inclusief de grondstoffen. Er zijn enkele Europese en Amerikaanse actoren die een eigen batterijfabriek op poten willen zetten, maar vaak gaat het om samenwerkingen met de Chinese fabrikanten. Niet echt een stap in de goede richting qua concurrentiestrijd, dus.

Maar, zoals ik al zei, de strijd is nog niet gestreden. Tesla wordt intussen ingehaald (al blijft het in een koppositie) door de 'traditionele' constructeurs en enkele nieuwkomers, zeker nu de markt begint aan zijn explosieve groei dankzij de politieke regelgeving. Elektrische wagens zijn een ding voor de komende decennia en er zijn dus nog heel wat mogelijkheden voor Europa, Amerika, Japan en Afrika om de achterstand in te halen. Gezien de economische en wereldpolitieke belangen, zal er ook heel wat interesse zijn om het gat te dichten. 

Dit is een zeer complex onderwerp dat veel verder gaat dan auto's, en ik beweer niet dat ik er genoeg vanaf weet om een objectieve mening te geven. Voor mij is het antwoord echter neen, want de ontwikkeling van de elektrische auto is nog maar net begonnen. De auto met verbrandingsmotor bestaat al meer dan een eeuw en is nog steeds in ontwikkeling. 

Het is waar dat ze een grote voorsprong hebben op de rest van de wereld, door een wurggreep op batterijen en chips. Maar ik denk dat de huidige crisis een grote klap in het gezicht van alle andere industrieën in de wereld heeft gegeven door hun afhankelijkheid van China te benadrukken. En dit geldt met name voor de automobielindustrie: de onbeschikbaarheid van elektronische chips of van bepaalde materialen, die daar meestal worden vervaardigd, brengt de hele productie tot stilstand. 

Ik hoop dus dat de Amerikaanse en Europese constructeurs hierdoor sterk zullen reageren. Dat het hen ertoe zal aanzetten de productie van de onderdelen die nodig zijn voor auto's, en in het bijzonder elektrische auto's, in hun eigen land te verplaatsen en te ontwikkelen, aangezien de door regeringen opgelegde opmars die kant op gaat. Dit zal China's snelle opgang naar de top van de wereldautomarkt afremmen.

Ja, China heeft de eerste slag om de elektrische mobiliteit gewonnen. Maar het heeft de oorlog niet gewonnen! Op industrieel niveau hebben de Chinezen een wurggreep op de meeste primaire sectoren: grondstoffen, batterijen, elektronische componenten. Bovendien maakt de veelheid van fabrikanten gebruik van hun totale afwezigheid van historische verplichtingen - in termen van industrie en in termen van DNA en imago - om een litanie van elektrische modellen aan te bieden die min of meer relevant en overtuigend zijn in termen van productkwaliteit. Maar dit Chinese overwicht geldt vooral voor de Chinese markt.

De Chinezen zijn er vooral in geslaagd zich tijd te "kopen" om hun vaardigheden en producten te ontwikkelen door hun concurrenten te verlammen of te beroven dankzij hun afhankelijkheid van de Chinese industrie. Maar het verzet organiseert zich en het machtsevenwicht zou kunnen omslaan.

Zich bewust van hun kwetsbaarheid tegenover de Chinese "almacht", hebben Europa, Amerika en andere Aziatische landen besloten hun lot in eigen handen te nemen en fabrieksprojecten te lanceren om halfgeleiders, batterijen en... elektrische auto's in eigen land te produceren! Met het oog op koolstofneutraliteit zal lokale productie een verplichting zijn. Wat ons nog rest, is de invasie te vermijden van Chinese bedrijven die reeds leiders zijn op deze cruciale markten in onze breedtegraden.

De "historische" auto-industrie - Amerikanen, Europeanen en Japanners - die zijn technologische voorsprong en wereldlijke know-how uitspeelt, had reeds een eerste waarschuwing gekregen met de opkomst van de Koreaanse auto en weet dat grote veranderingen grote kansen scheppen. De overschakeling op elektrische auto's maakt deel uit van deze logica. Dus ja, China zal een belangrijkere rol gaan spelen in ons autolandschap, maar ik blijf ervan overtuigd dat onze 'dierbare' 'traditionele' fabrikanten de uitdaging aan zullen kunnen... althans voor een aantal van hen.