Industrie en economie / Elektrische auto’s: Roemenië gaat mijnen heropenen

Het project ‘Airbus voor batterijen’ dat werd opgestart door Duitsland en Frankrijk om Europa minder afhankelijk te maken van China of de VS voor de productie van batterijcellen voor elektrische auto’s zou een nieuw lid kunnen tellen. Na de Frans-Duitse impuls, de betrokkenheid van Volkswagen of PSA en de komst van de Zweden van Northvolt, is Roemenië nu ook geïnteresseerd. Het Midden-Europees land heeft een sterk argument: zijn mijnen dat het zal heropenen. Dat werd bevestigd door de minister van Economie, Niculae Badalau. In Frankrijk zijn er ook projecten om mijnen te openen. De autoriteiten en promotors botsen echter op de inwoners. Zij vrezen voor hun levenskwaliteit met mijnen die moeilijk te integreren zijn in het landschap en overlast en vervuiling veroorzaken.

Niet zo zeldzaam

Er zijn 17 ‘zeldzame aarden’ op de wereld. Toen ze (vrij laat) werden ontdekt in de 18e eeuw, kregen deze zeldzame metalen deze bijnaam omdat ze moeilijk te scheiden waren. Ze zitten ingebed in rotsen en mineralen. De techniek om ze op industriële en efficiënte wijze te isoleren kwam pas in de jaren ’50. Ze zijn veelvuldig aanwezig in de aardkorst, maar ongelijk verdeeld over de hele wereld. Dus er zijn er overal wel, maar vooral in Zweden of in Roemenië. De scheiding van de noodzakelijke elementen vereist nog steeds een proces in verschillende stappen: minerale concentratie, een zuurbad, chlorering, extractie via oplosmiddelen, selectieve neerslag en oplossing. En dat is nog niet alles. Er zijn zuivere oxiden nodig voor de laatste ‘productiefase’. Het is duidelijk dat er een groot risico is voor verontreiniging van de bodem, de lucht en het water.

Kosten

Roemenië wil “een lid van de Europese batterijenalliantie worden” door minstens 50 miljoen euro te investeren om de oude mijnen, die al 30 jaar leegstaan, opnieuw te openen. Er zijn afzettingen voor de ontginning van dysprosium en europium. De heropening van deze mijnactiviteit kan echter voor milieuproblemen zorgen, vooral bij het raffineren. In China, Rusland en in sommige Zuid-Amerikaanse landen zijn de normen minder strikt, wat logischerwijs voor lagere verkoopprijzen zorgt. Het Midden-Europese land is ook in onderhandeling gegaan met autoconstructeurs. De Roemeense overheid heeft zelfs de ambitie om een batterijfabriek op zijn grondgebied te bouwen, nog steeds in het kader van de ‘Airbus voor batterijen’. De Roemeense miljoenen voegen zich dus bij een veel grotere som, waarvoor we weten dat Duitsland al 1 miljard euro heeft voorzien.

Batterijen vs. waterstof

De mijnbouw en productie in Europa van essentiële elementen voor de ontwikkeling van elektrische wagens zijn natuurlijk strategisch vanuit geopolitiek en economisch oogpunt. Veel Europese landen hebben de verbrandingsmotor al zijn graf in geroepen op meer of minder korte termijn (2025, 2030, 2040 of 2050 afhankelijk van het land). Het is dus nodig om de grondstof te hebben om batterijen te maken. China is de onbetwiste leider qua ontginning van deze zeldzame aarden. En toch lijkt het land tegen de stroom in te gaan en zich enkel te richten op waterstof. China is zich mogelijk bewust van de beperkingen van deze technologie en de milieu-impact van de mijnen. Misschien daarom dat het de voorkeur geeft aan een ander pad, een positionering die uiteindelijk bepalend zal zijn voor de hele planeet.

Daarom moet de vraag gesteld worden: zal de ‘Airbus voor batterijen’ nog steeds een betekenis hebben over 10 kaar? Op economisch vlak waarschijnlijk wel, gezien brandstofcelauto’s nog niet zeer gebruikelijk zullen zijn over 10 jaar, terwijl het ook ‘elektrische’ auto’s zijn met steeds een batterij ingebouwd. Dan blijft er echter nog steeds de vervuiling van mijnen en van de scheidingstechnieken voor zeldzame aarden over…