Veiligheid / Veel meer verkeersdoden in 2022

Het aantal fietsers op onze wegen neemt toe. En ondanks gewijzigde verkeersregels en - in sommige gevallen - ook infrastructuur ter bescherming, is het aantal dodelijke ongevallen met fietsers sterk gestegen. Volgens het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid Vias kwamen er in tien jaar tijd nooit eerder zoveel om het leven op onze wegen. Een recenter verschijnsel is dat ook elektrische steps steeds vaker betrokken zijn bij ernstige ongevallen (met gewonden of doden). De stijging van het aantal verkeersdoden is weliswaar minder uitgesproken voor bepaalde types bestuurder, maar algemeen voor alle weggebruikers.

Fietsen en steps

Het aantal fietsslachtoffers steeg van 31 in de eerste negen maanden van 2021 naar 49 in 2022 (+18). Het aantal gewonden steeg van 7.808 naar 8.749 gevallen. De cijfers zijn nog nooit zo ontmoedigend geweest. In 2013, het annus horribilis voor verkeersslachtoffers van de afgelopen tien jaar voor alle weggebruikers samen, kwamen er in dezelfde periode (drie kwartalen) 45 fietsers om het leven en werden 6.687 letselongevallen geregistreerd!

De e-step was het voertuig dat in de drie kwartalen van 2022 door 1.176 verkeersslachtoffers werd gebruikt. Twee onder hen overleden ter plekke. In 2021 waren er in dezelfde periode 698 letselongevallen met een elektrische step. Ondanks de aanpassing van de wegcode op 1 juli blijft dit vervoermiddel bijzonder gevaarlijk met een gemiddelde van vijf ongevallen per dag.

Waarom fietsers?

Er zijn vele verklaringen voor deze weinig opmonterende cijfers. Allereerst is er de toename van het aantal fietsers. Het is dus - helaas - een statistische logica dat het aantal slachtoffers samen met het aantal gebruikers toeneemt als de infrastructuur niet fundamenteel wijzigt. Maar ook andere factoren zijn in het spel. Niet in het minst het controleverlies over fietsen met elektrische hulp.

Deze zwaardere fietsen, waarop men zich gemakkelijker "snel" kan verplaatsen, zijn ook potentieel gevaarlijker. Vooral voor ouderen. Zonder helmplicht hebben deze fietsers weinig bescherming bij een val of een botsing met een ander voertuig met lage snelheid. Daarbij mogen we ook niet voorbijgaan aan de slachtoffers van onaangepast gedrag van sommige weggebruikers met elektrische tweewielers.

En automobilisten?

De cijfers voor letselongevallen met inzittenden van auto's zijn evenmin goed. Er waren 145 doden (+17 doden) en 13.528 gewonden (+474). Dit is echter beter dan in 2019 en de periode daarvoor. De stijging in 2022 kan waarschijnlijk worden toegeschreven aan een toename van het verkeer na het einde van de lockdowns. Anderzijds, de relatieve daling van het aantal slachtoffers ten opzichte van 2019 is wellicht een gevolg van een daling van de algemene snelheid (door de verkeersdichtheid, strengere limieten en vrijwillig gedrag om het verbruik te verminderen of om aan de toenemende flitspalen te ontsnappen), maar komt ook op het conto van een steeds betere bescherming in de auto. Bovendien waren er in 2022 minder dodelijke ongevallen met bestelwagens dan in 2021 (28 versus 31), ondanks een stijging van het aantal ongevallen met letsel (2.673 versus 2.465) met lichte bedrijfsvoertuigen.

Opmerking: exact een halve eeuw geleden was 1972 het slechtste jaar in de geschiedenis voor de verkeersveiligheid met 3.101 verkeersdoden. Dat cijfer is gedaald tot 644 in 2019 en zelfs tot 516 in 2021. In de afgelopen 50 jaar zijn bijna 80.000 mensen omgekomen bij verkeersongelukken.