Mobiliteit / Balans dodelijke ongevallen op onze snelwegen

Uit onderzoek van het BIVV in samenwerking met de Federale Politie is gebleken dat het niet dragen van de veiligheidsgordel een van de hoofdoorzaken is van dodelijke ongevallen op de Belgische snelwegen. Dat is de conclusie nadat 521 ongevallen op de snelweg met dodelijke afloop van nabij werden bestudeerd, die plaats hadden tussen 2009 en 2013. Van de 582 slachtoffers droegen bijna de helft van de bestuurders (45,9 procent) en zeven op de tien passagiers op de achterbank (71,7 procent) geen veiligheidsgordel. In 98,5 procent is de oorzaak van het ongeval een menselijke factor: stuurfouten, afleiding, dronkenschap, slaperigheid of gebrek aan ervaring. Meer gedetailleerd blijkt dat in 24,8 procent van de ongevallen geen andere factoren van tel waren. In 49,7 procent kwam een tweede oorzaak van de omgeving, in 11,3 procent was het voertuig gebrekkig en in 12,7 procent ging het om een combinatie van al die factoren.

Een ander element heeft ook een belangrijke invloed op de gevolgen van een ongeval op de snelweg: de kracht van de impact met een obstakel als gevolg van het ontbreken van een vangrail. Zo was in 10,1 procent van de dodelijke ongevallen geen rail aangebracht op de middenberm. In 39,1 procent van de gevallen was aan de rechterkant van de snelweg geen enkel vangrail te vinden. En ook wegenwerken blijken gevaarlijk, want liefst 8,7 procent van de dodelijke snelwegongevallen vond plaats in een werf. Dat kostte 30 mensen het leven, waarvan 9 vrachtwagenbestuurders. En ten slotte bleek ook 1 op de acht bestuurders die bij een dodelijk ongeval betrokken waren teveel te hebben gedronken.

Het verlies van de controle over het voertuig blijkt de belangrijkste concrete oorzaak van een ongeval met dodelijke afloop (29,9 procent). In 12,3 procent is een aanrijding veroorzaakt omdat iemand van zijn rijstrook is afgeweken. 11,5 procent van de doden zijn het gevolg van een fout bij het inhalen. Ook vrij frequent (9,8 procent) is het achteraan op een file inrijden. In 8,4 procent van de geanalyseerde gevallen ging het om een aanrijding met een voertuig “dat normaal reed”. Minder frequent maar niet minder schokkend is dat 4,4 procent van de dodelijke snelwegongevallen (veronderstelde) zelfmoorden zijn. 3,1 procent is veroorzaakt door een spookrijder. Ook straf is dat bij 6,3 procent van de dodelijke ongevallen op de snelweg een voetganger betrokken was.

De studie geeft ook aan welke snelwegen in ons land het meest of minst gevaarlijk zijn. De dodelijkste asfaltstrook ligt in Vlaanderen, met name de A11 (E34) tussen Antwerpen en Assenede. In Wallonië heb je het meest voor je leven te vrezen op de E25 tussen Luik en Nederland en op de A54 tussen Charleroi en Nijvel. Ook de Ring rond Brussel scoort bovengemiddeld slecht. Omgekeerd is de R4, de Ring rond Gent, de veiligste, samen met de A602 in Luik.