Industrie en economie / Elon Musk: chiptekorten doen denken aan wc-papierschaarste

Voor Tesla-CEO Elon Musk is de neiging van bedrijven in alle sectoren om meer microchips te bestellen dan ze werkelijk nodig hebben even schadelijk als de stormloop op toiletpapier aan het begin van de coronapandemie. Hij verwijt deze bedrijven dan ook dat zij het tekort vergroten en de goede werking van vele industrieën ondermijnen, waaronder de auto-industrie, en wijst erop dat Tesla daar zwaar onder te lijden heeft.

Slachtoffer van zijn sterktes

Het is duidelijk dat Tesla, met zijn uitgesproken technologische aanpak, een van de constructeurs is die het meest te lijden heeft onder dit tekort en hier dus benadeeld wordt door zijn sterktes. Een elektrische auto maakt voor quasi al zijn systemen gebruik van elektronische chips, van de aandrijflijn tot comfortapparatuur of veiligheids- en rijhulpsystemen. Tesla, dat heeft gekozen voor één centraal scherm op de meeste van zijn modellen en dat sterk vertrouwt op zijn Autopilot of zijn camerasysteem aan boord, heeft bijvoorbeeld niet eens de mogelijkheid om analoge tellers te monteren. Maar in het algemeen hebben alle constructeurs te maken met de elektronische complexiteit van hun voertuigen.

90 miljard aan verliezen

Het tekort aan microprocessoren treft vele industrieën, maar de autofabrikanten worden er zwaar geraakt. Hoewel deze industrie miljoenen voertuigen per jaar produceert, kan zij niet op tegen de grote specialisten in elektronica of huishoudelijke apparaten, die een veel grotere markt vertegenwoordigen en daarom voorrang hebben bij de leveranciers.

Deze situatie zal waarschijnlijk zeer duur uitvallen voor de autofabrikanten, wiens fabrieken regelmatig stil komen te liggen wegens een gebrek aan elektronische chips, met als gevolg een aanzienlijke verlenging van de levertermijnen. Als gevolg van dit probleem zijn de klanten geneigd zich tot de tweedehandsmarkt te wenden of de aankoop van een nieuw voertuig uit te stellen. Dit betekent een enorm inkomstenverlies voor de autoconcerns. Volgens adviesbureau AlixPartners zou het verlies aan mondiale omzet voor dit jaar kunnen oplopen tot 110 miljard dollar, of ongeveer 90 miljard euro.

"Onze grootste uitdaging is de toeleveringsketen, vooral microcontrollerchips. Zoiets heb ik nog nooit gezien. De angst voor een tekort drijft alle bedrijven ertoe te veel te bestellen - zoals het tekort aan toiletpapier, maar dan op epische schaal", aldus Elon Musk.

Volgens chipfabrikanten, autofabrikanten en hun toeleveranciers van onderdelen zal de bevoorrading, zelfs bij een aanzienlijke toename van de chipproductie, nog lange tijd problematisch blijven en zal dit naar verwachting ook in 2022 het geval zijn.

Meerdere uitdagingen

De coronapandemie verklaart voor een groot deel dit tekort aan elektronische chips op mondiaal niveau en in alle sectoren die elektronische elementen gebruiken, maar de automobielsector is des te meer getroffen omdat hij net een ingrijpende transformatie heeft ondergaan van razendsnelle elektrificatie, een verveelvoudiging van digitale interfaces - en schermen - in de cockpits en een aanzienlijke toename van het aantal actieve rijhulpsystemen. Dit verschijnsel zal de komende jaren nog toenemen en de aanvoer van deze ongrijpbare elektronische chips vertragen.

De bevoorrading van microgeleiders en andere processoren en sensoren is dus een cruciale industriële en commerciële kwestie en verklaart deze 'paniek' bij veel bedrijven - niet alleen in de autosector - die er de voorkeur aan geven 15 chips te bestellen in de hoop er 10 te ontvangen terwijl ze er 8 nodig hebben. Een haast die het tekort alleen maar verergert. Dit heeft echter geleid tot een bewustwording bij de Europese en Amerikaanse autoriteiten, die hebben ingezien hoe belangrijk het is de ontwikkeling van de productie van deze onderdelen op eigen grondgebied te steunen, met als doel niet meer zo afhankelijk te zijn van Aziatische bedrijven, die over een aanzienlijke geopolitieke en economische macht beschikken.