Ongeval met een (wild) dier: wat moet je doen?

Of het nu gaat om een hert, ree, wild zwijn, wolf, vos, vogel, geit, hond, kat, os, ezel, schaap of paard, aanrijdingen met dieren kunnen ernstige schade aan voertuigen veroorzaken – en trauma's. Hoe moet je reageren?

Wilde dieren en huisdieren langs de weg kunnen op elk moment het verkeer oversteken. Geconfronteerd met een voor hun onnatuurlijke en onbekende situatie vormen ze een gevaar voor weggebruikers en voor zichzelf. De eerste menselijke reactie is natuurlijk om een botsing te vermijden. Maar pas op: je bent wettelijk aansprakelijk als je de controle over je voertuig verliest om een wild dier of huisdier op de weg te ontwijken.

• Het risico op een aanrijding verminderen
• Reageren op een (wild) dier op de weg
• Reageren op een dier dat plots voor je opduikt op de weg
• Wat te doen wanneer je een (gewond, dood of vluchtend) dier aanrijdt
• Achteraf de aanrijding verwerken
• Wie is er verantwoordelijk?
• Schadevergoeding krijgen (of niet) aan de verzekering

Hoe het risico verminderen?

Tijdens het rijden is het essentieel om je ogen op de weg te houden en te proberen in de verte te kijken door je blik te verplaatsen. In de stad vormt een dier dat alleen is, of een dier dat moeilijk onder controle te houden lijkt door zijn eigenaar, een potentieel gevaar. Op het platteland of in een bos kan een dier tevoorschijn komen uit weilanden, begroeiing, duinen of bossen. Verdachte bewegingen van de begroeiing in de berm of, 's nachts, oplichtende ogen zijn mogelijke tekenen van overstekend wild. Let vooral op heggen, bosranden en randen van landbouwvelden. Wilde dieren zijn het actiefst bij zonsopgang en zonsondergang. Wees altijd voorbereid om te remmen of af te remmen als je borden ziet met "overstekend wild" of "vee".

Hoe reageren op een wild dier op de weg?

Je hebt een dier op de weg of langs de weg gezien. Rem af en blijf zeer waakzaam. Stop indien nodig. Toeteren jaagt dieren meestal weg. In het donker kan groot licht ze doen verstijven, dus probeer over te schakelen op je dimlichten om ze te helpen weg te vluchten. Als de dieren op de weg zijn: stop met je waarschuwingsknipperlichten aan (om andere weggebruikers te waarschuwen), laat je dimlichten aan bij slecht zicht en wacht tot ze weggaan. Hou je spiegels in de gaten. Als een naderend voertuig de situatie niet lijkt te begrijpen, tik dan enkele malen kort op het rempedaal om je remlichten te laten knipperen en hen aan te moedigen om te stoppen. Stap niet uit! Bel indien nodig 112 of, in België, 101.

Hoe reageren wanneer een dier plots oversteekt?

Als een dier plots opduikt, remmen! Dieren kunnen op heel verschillende manieren reageren: sommige zullen verstijven, andere zullen hun weg vervolgen en proberen snelheid te maken, terwijl weer andere zullen proberen om zich om te draaien of zelfs voor je uit te rennen. Een wild zwijn, bijvoorbeeld, zal geneigd zijn om zijn weg te vervolgen, of zelfs recht naar je toe te lopen, terwijl een hinde zal proberen te vluchten, soms springend om op zijn stappen terug te keren. Vogels zullen soms proberen hoogte te winnen om je voor te blijven. Het is dus niet altijd gemakkelijk om hun reactie(s) in te schatten en daarom is het zo belangrijk om hard te remmen om snel snelheid te verliezen en schade aan het voertuig en letsel aan het dier bij een botsing te beperken. Bovendien kun je door te proberen een botsing te vermijden, de situatie nog erger maken, zowel voor jou als voor het dier. Dus als een aanrijding onvermijdelijk lijkt, rem dan hard en houd het stuur stevig met beide handen vast terwijl je in een rechte lijn doorrijdt. Als er een mogelijke vluchtroute is die absoluut veilig en zonder gevaar is, bepaal die dan en verander van koers zonder plotselinge bewegingen te maken. Concentreer je bij het veranderen van richting niet op het dier of een ander obstakel.

Hoe reageren bij een aanrijding?

Als een aanrijding onvermijdelijk is, lis de eerste voorzorgsmaatregel om te proberen het voertuig naar een veilige plaats te brengen met de waarschuwingsknipperlichten aan en de toestand van de inzittenden te controleren en hen indien nodig gerust te stellen (vooral kinderen). Bel onmiddellijk de hulpdiensten op 112 of, in België, 101, zelfs als het (gewonde) dier ontsnapt is. Grijp nooit in bij een gewond dier. Als het dier onder toezicht staat van een of meerdere personen, voorkom dan dat ze vluchtmisdrijf plegen en probeer snel hun contactgegevens (eventueel nummerplaten) te achterhalen. Elk ongeval met wild moet worden gemeld bij de politie (verplicht). De volgende stap hangt af van de situatie:

• Als het gaat om een solitair dier dat niet meer ter plaatse of (onmiskenbaar) dood is, en je auto is beschadigd: stap uit, trek een veiligheidshesje aan, plaats een gevarendriehoek en wacht op een veilige plek op de politie en de hulpdiensten (achter de vangrail, op een verkeersheuvel of stoep, of enkele tientallen meters voor het ongevalvoertuig aan de kant van de weg). Opgelet: ernstig gewonden MOGEN NIET uit het voertuig worden gehaald, behalve als er sprake is van brandgevaar. Probeer foto's te nemen, zonder jezelf in gevaar te brengen, van je voertuig, het dier en de plaats van het ongeval voor je verzekeringsdossier, of zelfs getuigenverklaringen te verzamelen.
• Als het dier er niet meer is, maar zich verplaatst heeft in een roedel of kudde en je auto is beschadigd, vergewis je er dan van dat ze allemaal de plaats van het ongeval hebben verlaten voordat je uit het voertuig stapt (een dominant mannetje of de moeder van een jong dier kan agressief zijn en aanvallen). Volg dan deze instructies: stap uit met een veiligheidshesje aan, plaats een gevarendriehoek en wacht op de politie en hulpdiensten op een veilige plaats (achter de vangrail, op een verkeersheuvel of stoep, of enkele tientallen meters voor het beschadigde voertuig aan de kant van de weg). Ernstig gewonde mensen MOGEN NIET uit het voertuig worden gehaald, behalve als er sprake is van brandgevaar. Probeer foto's te nemen, zonder jezelf in gevaar te brengen, van je voertuig, het dier en de plaats van het ongeval voor je verzekeringsdossier, of zelfs getuigenverklaringen te verzamelen.
• Als het gaat om een solitair dier dat gewond is (ook al lijkt het dood), en je auto is beschadigd, wees dan voorzichtig. Stap pas uit met je veiligheidshesje aan als je een voldoende grote veiligheidsafstand kunt bewaren tot het dier. Benader het dier niet. Het kan zeer agressief zijn. Zelfs een schijnbaar ongevaarlijk dier kan je ernstig verwonden in een defensieve beweging met zijn poten, bek, hoorns, klauwen of tanden. Wees nog voorzichtiger bij een roofdier (wolf, lynx, vos, hond, kat, roofvogel), een paard, een stier of een wild zwijn. Als de kust veilig is, stap dan uit met een veiligheidshesje, plaats een gevarendriehoek en wacht op de politie en hulpdiensten op een veilige plaats (achter de vangrail, op een verkeersheuvel of stoep, of enkele tientallen meters voor het beschadigde voertuig aan de kant van de weg). Ernstig gewonde mensen MOGEN NIET uit het voertuig worden gehaald, behalve als er sprake is van brandgevaar. Probeer foto's te nemen, zonder jezelf in gevaar te brengen, van je voertuig, het dier en de plaats van het ongeval voor je verzekeringsdossier, of zelfs getuigenverklaringen te verzamelen.
• Als je auto niet beschadigd is of hij kan nog verplaatst worden (enkel een barst in de voorruit of een deuk in het koetswerk bijvoorbeeld), trouvez un endroit sûr pour vérifier son état général. Het kan nodig zijn om het kadaver te verwijderen als dat na de botsing vastzit in een van de onderdelen van de auto. Probeer foto's te maken van je voertuig, het dier en de plaats delict voor je verzekeringsdossier. Als er achteraf een of meer lampjes op het dashboard gaan branden, zit er waarschijnlijk bloed, veren, haar of lichaamsresten in ten minste één mechanisch onderdeel. Probeer de oorzaak van het alarm te achterhalen door naar het pictogram op het dashboard te kijken. Als je het nodige niet kunt of durft te doen, bel dan een pechverhelper. Verlaat nooit de plaats van het ongeval met je voertuig buiten dienst of in noodloop. Als je de plaats van het ongeval verlaat, moet de politie binnen 24 uur op de hoogte worden gebracht van het incident als je hoopt een schadevergoeding van verzekering te krijgen (sommige maatschappijen zijn soepeler en staan tot 48 uur toe).

Wat te doen na een aanrijding?

Zelfs als je geen fervent dierenliefhebber bent, is het doden of verwonden van een levend wezen een traumatische ervaring, ook voor inzittenden, vooral kinderen. Het is belangrijk om er achteraf rustig over te kunnen praten. Eerst met getuigen van het ongeluk en daarna met naasten die de gebeurtenis niet hebben meegemaakt. Zo kan de stress worden losgelaten door te praten. Als de nare herinnering uitmondt in een trauma, een terugkerende nachtmerrie of angstaanvallen, is het essentieel om hulp te zoeken bij een therapeut die gespecialiseerd is in psychische stoornissen. Een ander aspect dat niet over het hoofd mag worden gezien, is het dossier voor de verzekering.

Wie is er verantwoordelijk?

Je bent verplicht je voertuig onder controle te houden. Het plotseling verschijnen van een dier kan echter onvoorzienbaar zijn, een geval van overmacht zijn of verband houden met het gedrag van mensen in de aanwezigheid van dieren (jagers, ruiters, fokkers, eigenaars, wandelaars). Bijvoorbeeld, een veedier op de weg dat duidelijk aan het toezicht van zijn eigenaar is ontsnapt, valt onder de verantwoordelijkheid van zijn herder. Hetzelfde geldt voor huisdieren: hun eigenaars zijn verantwoordelijk voor hun gedrag. Een ruiter, jager, boer of hondeneigenaar kan zich echter altijd verdedigen door bijvoorbeeld roekeloos of agressief gedrag te beweren. Als er borden met de vermelding "wild" of "vee" langs de weg stonden, zal het moeilijker zijn om schadevergoeding van de verzekeringsmaatschappij te krijgen in het geval van een botsing met een dier, omdat dit "voorzienbaar" had kunnen zijn.

Hoe schadevergoeding krijgen van de verzekering?

De schadevergoeding van de verzekering hangt af van het feit of het om een huisdier of een wild dier gaat. In elk geval moet je de politie binnen 24 uur op de hoogte brengen van een incident met een wild of een dier zonder toezicht, en in alle gevallen moet je minstens een aangifte doen bij de verzekeringsmaatschappij (ongevalsaangifte) binnen een termijn die verschilt van maatschappij tot maatschappij. Wacht dus niet te lang! Het is altijd een goed idee om getuigenverklaringen, foto's en een beschrijving van de plaats van het ongeval te kunnen voorleggen.

• Wild of niet-geïdentificeerd dier: als de aanrijding plaatsvond met een loslopend dier op de openbare weg, dekt je omniumverzekering of kleine omnium over het algemeen de schade, met of zonder eigen risico. Hetzelfde geldt voor een gebarsten voorruit na een aanrijding met een wilde vogel. Als er geen specifieke voorwaarden voor dieren in je contract zijn opgenomen, kun je je beroepen op de clausule "overmacht". De verzekering dekt geen schade veroorzaakt door een ongeval na het uitwijken om een dier te ontwijken (zonder het te raken). De verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering vergoedt de slachtoffers (en dus ook inzittenden), maar dekt geen materiële schade. Een andere situatie kan aanleiding geven tot een specifieke schadevergoeding: een wild dier dat gedesoriënteerd is geraakt omdat het wordt achtervolgd door een jager of een groep jagers. In dat geval moet de jachtaansprakelijkheidsverzekering van de jager of jachtorganisator een schadevergoeding betalen. Opgelet: in alle gevallen kan de verzekeringsmaatschappij van mening zijn dat het opduiken van het dier voorzienbaar was als het gevarenbord A27 met de vermelding “overstekend wild” langs de weg stond.
• Huisdier: in dit geval wordt het dier opgevoed door een mens. Deze persoon is daarom verantwoordelijk voor alle schade die door het dier wordt veroorzaakt. Die moet zijn beroepsverzekering (als boer/fokker), sportverzekering of familiale verzekering aanspreken. Merk op dat sommige verzekeringen groot vee opnemen in de rubrieken "aanrijdingen met dieren" of "aanrijdingen met dieren" van hun uitgebreide of kleine omniumpolissen. Als de eigenaar niet is geïdentificeerd, moet een klacht worden ingediend bij de politie. Als de eigenaar niet kan worden gevonden (omdat er geen microchip is of het dier niet kan worden gevonden), zal de verzekering niet kunnen tussenkomen, behalve als je een omnium hebt of een kleine omnium met een specifieke clausule.
• Verwondingen bij de bestuurder worden gedekt door de verzekering bestuurder. Er bestaat ook een Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds voor lichamelijk letsel, op voorwaarde dat je kunt bewijzen dat de aanrijding onvoorzienbaar was en plaatsvond op Belgisch grondgebied.

LEES OOK – Autotrips met een huisdier