Blog / De navigatiestem: een Babylonische spraakverwarring?

"Neem de afslag 'Nédère oveur hambèke'." De oren van menig Franstalige Belg met een vage kennis van het Nederlands beginnen ervan te tuiten als ze het horen. Ze vinden het minder verwarrend om naar "Neder-Over-Hembeek" te worden geleid door een stem die het met het juiste Nederlandstalige accent uitspreekt - een kunstje waartoe sommige navigatiesystemen best in staat zijn - dan eentje die hun gebrekkige tongval na-aapt.

De stem van de GPS is een vertrouwde gids in onze auto's, maakt niet uit of die nu ingebouwd, via een smartphone of via een aftermarketkastje zijn ding doet. Zijn of haar taak is ook belangrijk, want de bestuurder moet de op de borden aangekondigde plaatsen kunnen herkennen om vlotjes de weg te vinden. Geen punt, tot er exotisch klinkende plaatsen langs de route terechtkomen.

Welke taal?

België is een geval apart. Ten eerste zijn er de straatnamen in tweetalige gemeenten. Moet de chauffeur naar de Sleutelbloemstraat (of "sleutèlebleumestrrraat") of de rue des Primevères worden geleid? Moet je Voeren of Fourons zeggen?

Wie de navigatie op de Franse taal instelt, zou in principe Franse straatnamen moeten kunnen gebruiken in de faciliteitengemeenten en in het Brussels Gewest. Maar omdat in Sint-Joost-ten-Noode ook een 'Koning Albert II-laan' wordt erkend, kan het soms verwarrend zijn. Faciliteitengemeenten op Franstalig grondgebied krijgen ook een stratenplan in het Nederlands en dat helpt de zaak er niet op vooruit voor de navigatie. Het zaait twijfel... al is het zeker minder onduidelijk dan wanneer je een Fransman naar Rijsel zou sturen in plaats van Lille!

Pas op met "Łódź"

Of je het nu amusant of irritant - afhankelijk van uw gevoeligheden - vindt dat plaatsen en straten "à la française" worden uitgesproken, voorbeelden uit het buitenland tonen aan dat een gids met een afwijkend accent toch een zegen kan zijn. Omdat de meertalige stem van de gps "Bischof-Ferdinand-Dirichs-Straße" wél met een perfect Duits accent kan uitspreken maar jij dat misschien niet verstaat. Net zoals "neem de A Zwei" in plaats van "A Twee".

En dan kom je aan in Polen. De weg voert je door Łódź. In jouw hoofd klinkt dat als "Lods" of "Leudz" of "Leudtse". Dan rij je gegarandeerd verkeerd, want het is "Woutch"! Anders dan de letters die je dacht te lezen, hé? Als de navigatiestem haar beslagenheid in het Pools etaleert, dan zal je tevergeefs de weg en de kaart afspeuren naar het beroemde Wøtjz, want het bestaat niet.

Welke instelling?

Nu, wij hebben al vaak met de menu's van de navigatiesystemen gespeeld, maar nog nooit hebben we een optie ontdekt voor zo'n lokale uitspraak.

Een detail, zeg je? Wel, stel je voor dat je in Wales bent. Plotseling, ratelt jouw gps voor een instructie in zijn getrouwe Vlaams "Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllllantysiliogogogogoch" af. Lijkt ons te volstaan om van de weerbots op het rechterrijvak te belanden!