Innovatie / GPS-navigatiesytemen doen ons het noorden verliezen

Wetenschappelijke studies over de effecten van GPS op ons richtingsgevoel tonen al geruime tijd aan dat het vertrouwen op een applicatie om ons van A naar B te leiden "ons geheugen in slaap brengt" en ons vermogen om ons in de ruimte te oriënteren reduceert. Recent onderzoek toont nu ook aan dat er meer aan de hand is.

De laatste studies, gepubliceerd in Scientific Reports en Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, hebben aangetoond dat wanneer twee groepen personen gevraagd werd zich in dezelfde omgeving te oriënteren, de ene met behulp van een traditionele kaart en de andere met behulp van een geolocatietoepassing, de leden van de eerste groep beter in staat waren de hun voorgelegde oriëntatiepunten te herkennen, terwijl de leden van de tweede groep in dit opzicht grote moeilijkheden hadden.

In het eerste geval waren de hersenen van de deelnemers actief in het oriëntatieproces en hadden zij dus visuele oriëntatiepunten onthouden tijdens hun zoektocht om de voorgestelde route te volgen. Daarentegen werden verschillende hersengebieden, waaronder de hippocampus en de prefrontale cortex, niet gestimuleerd en bleven "slapen" in de tweede groep, zodat het geheugen van deze mensen geen nuttige gegevens registreerde en volledig op de navigatiehulp vertrouwde.

Stimulatie noodzakelijk

Concreet tonen deze studies aan dat bij afwezigheid van stimulatie de hierboven genoemde hersengebieden achteruitgaan, zoals blijkt uit een studie uit 2017 waarbij MRI-technieken werden gebruikt bij mensen die hun weg vonden in de Londense wijk Soho.

Hoewel sommigen zullen aanvoeren dat deze apps ons leven gemakkelijker maken, zullen zij hun oordeel misschien herzien wanneer zij vernemen dat systematisch misbruik van deze navigatiesystemen ons niet alleen dom kan maken, maar op lange termijn ook risico's inhoudt voor onze geestelijke gezondheid - met name wanneer wij ouder zijn.

Luisteren versus kijken

Het onderzoeksteam is zich er terdege van bewust dat de kans dat mensen het zonder moderne ondersteunende technologieën redden meer dan klein is en stelt voor om in plaats daarvan auditieve in plaats van visuele ondersteuningssystemen te gebruiken: "Door de manier waarop we met technologie omgaan te heroverwegen en zintuiglijke augmentatie in de vorm van 3D-audio in te voeren, kunnen we een reële impact hebben op de manier waarop we de wereld kennen zonder de interne navigatieprocessen in het gedrang te brengen."

Door ons te verplaatsen met behulp van audiogeleiding kunnen we de omgeving waarin we ons bewegen blijven waarnemen en dus visuele aanwijzingen onthouden die onze hersenen in staat stellen actief te blijven.

Augmented reality

In het geval van de auto is het duidelijk dat schermen de overhand hebben genomen, vooral wanneer het om navigatie gaat. Sommige oplossingen zijn echter interessanter dan andere. Wanneer men bijvoorbeeld genoegen neemt met aanwijzingen met pijlen via een heads-up display, die "op de weg" worden geprojecteerd, kan men zijn ogen open houden voor de weg die voor hem ligt en dus bepaalde visuele signalen registreren, ook al is het maar gedeeltelijk.

Bovendien zou de invoering van "augmented reality", waarbij de aandacht wordt toegespitst op belangrijke oriëntatiepunten direct in de reële wereld (bijvoorbeeld verkeersborden, monumenten of straatnamen), de ongewenste en schadelijke effecten op onze hersenen van traditionele navigatietoepassingen die "volledig op het scherm" werken, drastisch kunnen verminderen.