Ontcijferd / Vier jaar lage prijzen aan de pomp?

De delegaties van de dertien OPEC-landen (organisatie van olie-exporterende landen) en de vijf producenten die uitgenodigd werden in Doha (Qatar), waaronder Mexico en Rusland, zijn vertrokken zonder akkoord over de productie van het zwarte goud. Resultaat: is te veel olie en er is overproductie in een sfeer van economische crisis die de vraag de afgelopen jaren duidelijk verminderde. Volgens de wet van vraag en aanbod blijven de prijzen dus laag. Ze daalden van bijna 100 dollar per vat in 2014 tot 35 dollar de afgelopen weken.

Regionale spanningen

De bijeenkomst op 17 april was kort. Er waren maar zes uren nodig voor iedereen de tafel weer verlaten had zonder beslissing over de productiebevriezing tot minstens oktober 2016. Elk land blijft dus produceren en exporteren naar eigen goeddunken, ondanks de overschotten op de markt. De mislukking is te wijten aan de onenigheid tussen Saoedi-Arabië en Iran. Die twee landen zijn vijanden geworden. De Arabieren hebben ook hun aura verloren bij de westerlingen, die nu ook in de richting van Iran lonken.

Goed voor de portefeuille

De problemen bij de OPEC-landen hebben positieve gevolgen voor de (Europese) automobilisten. De prijzen aan de pomp zouden nog zeker enkele maanden stabiliseren rond hun huidige niveau, een verhoging van de taksen buiten beschouwing gelaten. Saoedi-Arabië staat onder druk en als de prijs per vat verder daalt, zou het koninkrijk kunnen besluiten om los van Iran zijn kranen dicht te draaien. Rusland speelt dan weer de rol van scheidsrechter, terwijl het zijn pionnen wil plaatsen in het huidige geopolitieke steekspel.

Schaliegas

Met de huidige overproductie en een stock van drie miljard vaten zouden de prijzen niet meteen omhoogschieten mochten Saoedi-Arabië en zijn OPEC-bondgenoten Qatar en Venezuela eenzijdig beslissen om hun productie te bevriezen. Paradoxaal genoeg kan Teheran daar zelfs van profiteren door iets duurdere olie aan het westen te verkopen. Schaliegas is gezien de huidige brandstofprijzen minder interessant (meerdere boorputten zijn gesloten), maar kan snel weer populair worden als de prijzen van het zwarte goud stijgen.

Goedkope olie

De Verenigde Staten staan volledig buiten de manoeuvres van de OPEC en zullen hun productie uiteraard niet verminderen. De Verenigde Staten en enkele andere producerende landen kunnen zo de rol van prijsregulator spelen en hun capaciteit aanpassen aan de markt. Een andere variabele die de prijs van ruwe olie kan beïnvloeden, is de economische situatie in China. De vraag naar olie daalt nog altijd niet op wereldwijd niveau, ook al stabiliseert ze in Europa. Maar een vertraagde economie in China zou de consumptie van olieproducten aanzienlijk verminderen. De markt weer in evenwicht brengen tegen 2018 zou dan weer wat moeilijker worden. Tot slot kunnen de conflicten in de landen van het Midden-Oosten ontaarden, wat ook een impact zou hebben op de productie. De recente staking bij raffinaderijen in Koeweit had echter geen reëel effect op de prijzen, omdat de Russen en de Amerikanen zo belangrijk zijn in het trio van grootste produceten (samen met Saoedi-Arabië).

Niet goed voor elektriciteit

Voor autoconstructeurs veroorzaakt de prijs aan de pomp – zoals diesel rond 1 euro –een veranderd koopgedrag bij de consumenten. De goede oude verbrandingsmotor blijft concurrentieel tegenover andere oplossingen. Intussen proberen de overheden om de afhankelijkheid van olie voor onze verplaatsingen koste wat het kost te verminderen. Zonder ingrijpende fiscale aanpassingen wegen de voordelen van auto’s op elektriciteit of waterstof nog niet zwaar genoeg door op het gezinsbudget tegenover de diesel- en benzinemotoren. En de portefeuille blijft doorslaggevend.