Een onderzoek dat gepubliceerd werd door Goodyear en de London School of Economics and Political Science (LSE) toont aan dat autobestuurders zich aan elkaars gedrag spiegelen. Een eenvoudig gebaar van hoffelijkheid of, net omgekeerd, van agressiviteit kan de trigger zijn voor een opeenvolging van gebeurtenissen. Uit een ondervraging bij 9.000 bestuurders in 15 Europese landen blijkt dat 87 procent van hen toegeeft dat een hoffelijke houding hen aanmoedigt om ook hoffelijk te zijn. Omgekeerd geeft 55 procent van hen toe dat wanneer ze zich ergeren aan een andere bestuurder of zich geprovoceerd voelen, ze dat later nog durven af te reageren op een andere bestuurder.
Domino-effect
“Wanneer ze met de anderen onderhandelen over hun ruimte op de weg, passen de bestuurders vaak het principe van de wederkerigheid toe”, zo luidt de uitleg van dokter Chris Tennant, specialist in sociale psychologie, die het onderzoeksproject heeft geleid. “Maar aangezien heel wat interacties elkaar opvolgen, is de wederkerigheid vaak indirect: we richten onze reactie op een andere bestuurder die we later op ons traject tegenkomen, en dat verklaart het domino-effect op de weg.” Het onbeschaafde of agressieve gedrag van één bestuurder zou andere weggebruikers er dus toe kunnen aanzetten om nadien gevaarlijker te gaan rijden, zelfs wanneer die zich a priori niet beschouwen als “gevaarlijke” bestuurders.
Anonieme machines?
“De weg wordt maar zelden beschouwd als een sociale ruimte en nog minder als een ruimte waar de regels van de beleefdheid moeten worden toegepast. Onze studie toont aan dat heel wat bestuurders de neiging hebben om de andere auto’s op de weg te beschouwen als anonieme machines en niet als voertuigen waarin andere mensen zitten”, verklaart Chris Tennant. “Dat alles kan dan leiden tot een cultuur van stresserend en gevaarlijker rijgedrag. Je kunt echter ook gemakkelijk hoffelijk zijn in het verkeer, bijvoorbeeld door visueel contact te maken met de andere bestuurders, door te bedanken wanneer iemand je doorlaat of door je te verontschuldigen wanneer je de doorgang voor de anderen verspert: op die manier draag je bij tot een minder stresserende en veiligere rijomgeving”, besluit Chris Tennant.
Verschillende types
Dit nieuwe besluit werkt het eerste luik uit van een studie die in augustus gepubliceerd werd. Toen hadden Goodyear en de LSE al zeven bestuurderstypes op onze wegen naar voren geschoven (zie kadertekst). Nu blijkt dat bestuurders ook van het ene gedragstype kunnen overgaan naar het andere (van de filosoof naar de bestraffer, bijvoorbeeld), op basis van hun recente ervaringen onderweg.
Wil je weten welk type bestuurder jij bent? Hier vind je enkele vragen uit de vragenlijst van Goodyear / LSE:
Vraag 1: DE AUTO VOOR JE RIJDT MET EEN SLAKKENGANGETJE. WAT DOE JE?
De bestraffer Ik toeter onmiddellijk en ik hoop dat hij zo gek wordt van het lawaai dat hij me doorlaat.
De leraar Ik haal hem in en wijs naar de andere rijstrook, zodat hij begrijpt dat hij van rijstrook moet veranderen.
De filosoof Ik bedenk dat de bestuurder bang is om sneller te rijden of van rijstrook te veranderen en haal hem in.
De onverschillige Ik wacht een veilig moment af om in te halen.
De vluchter Ik zucht eens diep en dan lach ik er eens goed mee, samen met de persoon met wie ik op dat moment aan het bellen ben.
De concurrent Ik haal de auto zo snel mogelijk in, niemand mag mij ophouden.
De allesweter Waarom komen die bestuurders toch de weg op? Ik zal waarschijnlijk toeteren terwijl ik hem inhaal.
Vraag 2: JE ZIET ACHTER JE EEN AUTO VERSCHIJNEN DIE ZICH EEN WEG BAANT TUSSEN HET VERKEER DOOR. HOE REAGEER JE?
De filosoof Oei, die is zeker gehaaster dan ik. Ik zet me even aan de kant en laat de auto door.
De bestraffer Ik wijk uit om de weg voor hem te versperren. Wie denkt hij wel dat hij is?
De onverschillige Ik maak zo snel mogelijk de weg vrij. Het laatste wat ik wil, is een gek die mijn auto beschadigt...
De leraar Ik doe teken op het moment dat hij mij inhaalt om hem duidelijk te maken dat zijn gedrag onaanvaardbaar is.
De allesweter Nog zo iemand die denkt dat hij zich niet aan de regels moet houden. Met die mensen heb ik geen geduld.
De vluchter Welke auto? Ik heb hem niet gezien, ik luisterde net naar dit fantastische nieuwe nummer...
De concurrent Laat hem dat maar eens bij mij proberen!
Vraag 3: IEMAND SCHIET VOOR JOU IN ZONDER ENIG TEKEN OF DE MINSTE WAARSCHUWING. HOE REAGEER JE?
De filosoof Oh, hij heeft me waarschijnlijk niet gezien of niet beseft hoe gevaarlijk dit wel was. Gelukkig is er niemand gewond geraakt.
De bestraffer Ik volg hem en ik zal hem eens goed laten weten wat ik vind van mensen die als gekken rijden en me de weg afsnijden!
De onverschillige Wat een gek. Ik ben blij dat hij me niet geraakt heeft. Gelukkig rijdt hij nu voor mij, ik kan er al geen last meer van hebben.
De leraar Zodra hij me heeft ingehaald, zal ik zijn aandacht op de één of andere manier proberen te trekken. Hij moet weten hoe gevaarlijk dit is.
De allesweter Het verbaast me niet hoeveel gekken er rondrijden. Ze kennen zelfs de verkeersregels niet.
De vluchter Pff, gelukkig is er niets gebeurd. Ik zal zeker naar een vriend bellen om hem dit te vertellen – of misschien hang ik daar nu wel mee aan de lijn.
De concurrent Daar, weer zo’n gek! Waarom denk je dat je iemand zomaar de weg mag afsnijden? Ik krijg je wel, wacht maar!
Vraag 4 : Een auto rijdt een file voorbij op een rijstrook die afgesloten is met een rood kruis. Hoe reageer je?
De bestraffer Ik ga er heel kort achter rijden en toeter tot hij de rijstrook verlaat.
De leraar Ik ga voor hem rijden en doe teken dat hij van rijstrook moet veranderen.
De filosoof Die bestuurder weet duidelijk niet dat hij niet op de strook mag blijven rijden. Ik zet mijn weg gewoon verder.
De onverschillige Als hij deze regel niet kent, dan kent hij waarschijnlijk ook de andere regels niet. Ik blijf uit de buurt van deze auto.
De vluchter Dit is het goede moment om een nieuw liedje of een andere playlist te zoeken om me wat af te leiden.
De concurrent Ik gebruik mijn grootlicht, want ik wil er voorbij.
De allesweter Dit is echt erg – nog een klungelaar op de weg. Ik zal zeker toeteren of teken doen met mijn lichten om hem van rijstrook te doen veranderen.
Vraag 5: ACHTER JOU KOMT EEN AUTO MET GROTE SNELHEID AANGEREDEN EN HIJ GEEFT EEN LICHTKLAXON OPDAT JE DE WEG VOOR HEM ZOU VRIJMAKEN. HOE REAGEER JE?
De bestraffer Ik vertraag om op zijn zenuwen te werken. En als ik goed gezind ben, dan volg ik hem nadien om hem wat bang te maken.
De leraar Zodra hij me inhaalt, zet ik mijn grote lichten aan. Zo weet hij dat dit niet de juiste manier is om iemand in te halen.
De filosoof Hij heeft zeker een goede reden om zo gehaast te zijn, want ik rij zelf niet langzaam. Ik zal even uit de weg gaan.
De onverschillige Ik ga onmiddellijk uit de weg, ik wil niet op zijn zenuwen werken en misschien een ongeval veroorzaken.
De vluchter Het kan me niet schelen, ik luister toch naar mijn lievelingsmuziek. Ik laat hem door en ga verder met mijn dag.
De concurrent Ik geef gas bij; ik laat me niet inhalen!
De allesweter Ik ga zal uit de weg en vervloek de andere. Ik haat dit soort bestuurders.
BLIJF OP DE HOOGTE VAN HET LAATSTE AUTONIEUWS!
Nieuwe modellen, tests, advies, exclusieve evenementen! Het is gratis!
Nieuws
