Juridisch / Kinderen in de auto

Een wijdverbreid waanbeeld is dat het veiliger zou zijn om je kind in de auto in je armen te houden dan het met de gordel vast te maken. De cijfers spreken voor zich: bij een botsing met 30 km/h wordt het gewicht vermenigvuldigd met een factor 30. Een kind van 15 kilogram wordt dus uit uw armen gerukt alsof het 500 kilo woog. Een kind dat met die kracht wordt weggekatapulteerd van de achterbank, vormt ook een gevaar voor de passagiers voorin. De klap is te vergelijken met een val van tien meter hoog. Zou u uw kind laten spelen op een balkon met die hoogte en zonder leuning?

Nog zorgwekkender is dat talrijke ouders en grootouders hun kinderen niet op de juiste manier vastgespen. Ofwel omdat ze de regels niet kennen, ofwel omdat het kinderstoeltje niet juist is vastgezet. Het is uiterst belangrijk dat u goed weet hoe het stoeltje moet worden bevestigd, en dat u het uitprobeert voor u het koopt of gebruikt. We geven u enkele tips om het juiste bevestigingssysteem te kiezen voor uw kinderen.

Ga direct naar tips voor het installeren - Isofix - een kinderstoeltje kopen - de 5 categorieën - met een gerust hart op vakantie

De regels

Sinds september 2006 moet elk kind een volwaardige zitplaats krijgen in de auto. U mag dus zoveel kinderen meenemen als er zitplaatsen (en veiligheidsgordels) zijn. Het is met andere woorden niet langer toegelaten om vier kinderen op de achterbank te zetten. Volgens de Belgische wetgeving mogen kinderen zowel voor- als achterin zitten, maar in sommige landen mag u een kind enkel op de achterbank laten plaatsnemen. Sowieso zitten ze veiliger achterin, bij voorkeur in het midden. Helaas monteren nog veel te weinig constructeurs Isofix-bevestigingspunten of een veiligheidsgordel die aan kinderstoeltjes is aangepast. Vergeet ook niet om de airbag uit te schakelen wanneer u een baby tegen de rijrichting op de voorste passagiersstoel naast u zet.

Om te bepalen hoe een kind moet worden vastgezet, moet u kijken naar het gewicht en de lengte in plaats van naar de leeftijd. Zolang uw kind kleiner is dan 1,35 meter, moet het in een autostoeltje zitten. De wet is trouwens ondubbelzinnig: elk kind jonger dan achttien en kleiner dan 1,35 meter moet in een stoeltje reizen dat is aangepast aan zijn gewichtscategorie. Let wel: in sommige landen is de grens vastgelegd op 1,50 meter. Oldtimers zonder veiligheidsgordels zijn verboden voor kinderen kleiner dan 1,35 meter.

Tips voor het installeren

Tot 13 kilo: tegen de rijrichting in
Pasgeborenen moeten met hun rug naar de rijrichting worden geïnstalleerd in een aangepaste stoel. Een baby heeft te zwakke nekspieren die het hoofd (dat proportioneel veel zwaarder is dan dat van een volwassene) niet kunnen tegenhouden bij een klap. Daardoor is het risico op beschadigingen aan de ruggengraat en het ruggenmerg erg groot. Wanneer het kind met zijn rug naar de rijrichting zit, wordt de schok over zijn hele lichaam verdeeld omdat het hoofd tegen de rugleuning van het stoeltje steunt.

Een frontale airbag kan de rug van een baby zwaar beschadigen wanneer hij zich met een snelheid van 300 km/h ontplooit. Wanneer een kinderstoeltje met de rug naar voren is geïnstalleerd, moet de passagiersairbag dus worden uitgeschakeld. Bij de meeste merken kan dit via een knop op het dashboard of in de deuropening, maar sommige constructeurs vereisen dat u hiervoor bij de dealer langsgaat, die de airbag dan... definitief onklaar maakt. Ook zijdelingse airbags achterin kunnen een gevaar vormen voor kinderen die in slaap vallen en hun hoofd in de ontplooiingszone van het plofkussen te rusten leggen. Daarom is het belangrijk dat u voor een stoeltje of een zitje kiest met een zijdelings steunelement voor het hoofd.

13 tot 18 kilo: met de rijrichting mee
Kleine kinderen mogen worden geïnstalleerd in een stoeltje met de rijrichting mee. Maar zolang ze niet met hun hoofd boven de rugleuning van het stoeltje uitkomen of de gewichtslimiet overschrijden, is het nog steeds veiliger om ze in omgekeerde richting te laten zitten. Het bijzondere aan stoeltjes in de rijrichting is dat ze hun eigen gordels hebben (vaak met vijf riemen: twee over de borstkas, twee op heuphoogte en een om te voorkomen dat die laatste twee naar boven schuiven). Zo kan uw kind beter worden vastgehouden dan met een klassieke driepuntsgordel (of nog erger, met enkel een heupgordel) die is ontwikkeld voor volwassenen.

Vanaf 1,10 meter: op een verhoogkussen
Verhoogkussens worden aanbevolen tussen 18 en 36 kilo, maar ook hier geldt dat het best is om uw kind zo lang mogelijk in een kinderstoeltje te vervoeren (zolang zijn hoofdje nog niet boven de rugleuning uitsteekt). Voor verhoogkussens wordt vooral naar de lengte gekeken: vanaf 1,10 meter worden ze aanbovelen. De verhoogde zitting brengt het kind op de juiste hoogte, zodat de buikgordel de heupen op een correcte manier omvat. Als de gordel te hoog is aangebracht, kan hij verwondingen in de buikholte veroorzaken of kan het kind onder de gordel doorglijden. Sommige automerken bieden als optie een in de achterbank ingewerkte verhoogde zitting aan. Let er in elk geval op dat er een bijbehorende steun is die de gordel onder de buik van het kind houdt.

Vanaf 1,35 meter: zoals de grote mensen
Wanneer het kind groot genoeg is (1,35 meter in België, 1,50 meter in sommige andere landen), mag het zonder zitje meerijden en wordt het gewoon met de standaardgordel vastgeklikt. Let er voor het wegrijden op dat uw kind zich correct heeft vastgegespt. In sommige auto's zit tegenwoordig een verklikkerlichtje dat aangeeft of iedereen op de achterbank wel zijn gordel draagt.

Isofix

Uiteraard moet uw kind op de juiste manier in zijn stoeltje zitten (riemen goed aangespannen met een speling van maximum 1 centimeter), maar als het zitje zelf niet goed is bevestigd, is het natuurlijk nutteloos. Er zijn drie mogelijkheden om een zitje vast te maken: via een veiligheidsgordel met twee verankeringspunten (te vermijden), via een driepuntsgordel (die goed aangespannen moet zijn en niet verwrongen mag zijn) en via het Isofix-systeem. Volgens crashtests biedt die laatste oplossing de grootste veiligheid.

Met het Isofix-systeem wordt het zitje rechtstreeks aan de structuur van de auto vastgemaakt via bevestigingspunten, een systeem dat je in steeds meer auto's standaard of als optie vindt. Het kinderstoeltje kan in twee of drie klikken worden vastgemaakt zonder risico op vergissingen. De zogenaamde universele Isofix-systemen met een derde ankerpunt zijn het veiligst, maar worden pas verplicht in nieuwe auto's vanaf 2011. Het enige nadeel van het systeem is zijn kostprijs bij de aankoop, maar uw stoeltje past in alle auto's met Isofix-bevestigingspunten.

Een kinderstoeltje kopen

Het eerste waarop u bij de aankoop moet letten, is of het stoeltje Europees gehomologeerd is. Daarvoor raadpleegt u het etiket. Op de eerste regel daarvan staat of de stoel universeel is, dat wil zeggen dat hij in alle auto's kan worden gebruikt. De tweede verwijst naar de gewichtsklasse, de categorie (zie lager). De cirkel met daarin de letter E en een cijfer geeft aan in welk land het stoeltje werd gehomologeerd. De laatste regel geeft het homologatienummer weer. Als dat begint met 03 of 04, voldoet het zitje aan de recentste normen.

Een goed stoeltje is comfortabel (vraag aan uw kind om het te proberen). Let erop dat de buikriem zo laag mogelijk komt (op de heupen en niet op de buik). Kies bij voorkeur een model dat eenvoudig in de auto kan worden gemonteerd zonder risico op vergissingen (opteer voor Isofix en/of probeer het uit in uw auto). Verder moet het zitje ook een goede zijdelingse bescherming bieden (het hoofd weghouden van de airbag) en mag het niet eerder in een ongeval betrokken zijn geweest (opgelet voor tweedehandsstoeltjes).

De 5 categorieën

- Tegen de rijrichting in
Groep 0 : 0 tot 9 kilo
Groep 0+ : 0 tot 13 kilo
- In de rijrichting
Groep 1 : 9 tot 18 kilo
- Verhoogde zitjes
Groep 2 : 15 tot 25 kilo
Groep 3 : 22 tot 36 kilo
- MultiGroep (niet aan te raden)
Groepen 0/1 en 0+/1 : tot 18 kilo
Groepen 1/2/3 en 2/3 : 9 tot 36 kilo en 15 tot 36 kilo

Met een gerust hart op vakantie

Probeer op vakantie vooral te rijden tijdens de slaapmomenten van de kinderen en vermijd de warmste uren van de dag. Als u toch niet anders kunt dan in het midden van de dag te rijden, vergeet dan niet om de auto steeds goed te verluchten. Zet de airco niet te koud en maak gebruik van een eventueel gekoeld handschoenenkastje om flesjes (water uiteraard) op te slaan. Als u op een bochtig stuk moet rijden, geeft u uw kinderen vooraf best geen te zware maaltijd en zet u ze op de meest stabiele plaats: voorin (als ze groot genoeg zijn). Laat ze niet lezen en hanteer een zachte, vloeiende rijstijl. Worden uw kinderen ondanks alles toch nog autoziek, geef hen dan een kleinigheid te eten, want het ziektegevoel vermindert tijdens de vertering. En als ook dat niet helpt, zijn er nog altijd medicijnen tegen wagenziekte.

Draagbare of in de hoofdsteunen geïntegreerde dvd-spelers, computerspelletjes, enzovoort: de moderne technologie kan u helpen om uw kinderen rustig bezig te houden. Denk er ook aan om boeken of speelgoed mee te nemen. Eventueel kan een volwassen passagier de bengels afleiden en rustig houden met allerlei spelletjes. De pauze om de twee uur is niet alleen van belang voor de bestuurder, maar ook voor de kids achterin. Zo kunnen ze even de benen strekken en uitrazen, zodat ze gekalmeerd zijn wanneer ze weer in de auto stappen. Vergeet ten slotte ook niet om het kinderslot op te zetten, zodat de koters de deur niet kunnen openen, en sluit de ramen zodat ze niet gekneld kunnen raken.