Reportage / De geschiedenis van de dieselmotor - De meest ophefmakende: clean diesel

Je hoort weleens zeggen dat Martin Winterkorn meer gedaan heeft voor de doorbraak van de elektrische auto dan Elon Musk. Het is een boutade en ze mist dan ook veel nuance, maar feit is dat het dieselschandaal dat onder de voormalige Volkswagen-baas in 2015 boven water kwam, een stukje verantwoordelijk is voor de aardverschuiving die momenteel gaande is op de automarkt, door de perceptieschade die diesels daarmee opliepen. VW was overigens niet de enige; ook Mercedes, Opel en Jeep werden betrapt op het gebruik van zogenoemde sjoemelsoftware die kon detecteren wanneer auto’s op een testbank stonden, en dan tijdelijk de uitstoot van stikstofoxiden verlaagde. Wel maakten de Duitsers zichzelf, Audi incluis, extra belachelijk door in hun reclame cynisch genoeg breed uit te pakken met de slogan ‘Clean Diesel’. Met die slogan wilden ze de Amerikaanse consument overtuigen van de kwaliteiten van de dieselmotor, een technologie die enkele decennia eerder zware reputatieschade had opgelopen door toedoen van Oldsmobile.

Winterkorns handtekening staat dan misschien niet glashelder onder die fatale lijntjes computercode, maar zijn beleid was er wel verantwoordelijk voor. Meer bepaald de ambitie om de grootste autobouwer ter wereld te worden, in combinatie met een bedrijfscultuur waarin je je job kon verliezen wanneer je met goede argumenten de orders van je oversten trachtte te weerleggen. De betrokken ingenieurs hadden nochtans zo’n goed argument: ze konden de dieselmotoren perfect laten voldoen aan de strenge Californische emissienormen, maar dat zou wel een extra duit kosten aan uitlaatgaszuivering. Dat ze met die boodschap niet terecht konden in de directiekamers, en dan maar op eigen houtje een stiekeme kunstgreep uitdokterden die de VW-groep uiteindelijk tientallen miljarden zou kosten, was een goede, maar peperdure les in deugdelijke bedrijfsvoering.