Reportage / Mazda Epic Drive 2018: Met de CX-5 het Baikalmeer over

SUV’s zijn een eclatant succes. Elk jaar blijven hun verkoopcijfers toenemen. In 2017 haalden ze zo (samen met de cross-overs) een marktaandeel van 30 procent. Het ziet er dus niet naar uit dat het fenomeen gaat afzwakken. De aankoop ervan, die op ecologisch vlak eigenlijk moeilijk te rechtvaardigen valt – een SUV is groter, zwaarder en vreet brandstof en ruimte –, vormt een uitstekend tegengif tegen de existentiële angsten en de stress die we in het dagelijkse leven tegenkomen. Instappen in een SUV geeft mensen het gevoel dat ze zich even afzonderen van de wereld en van hun problemen. Die indruk wordt ongetwijfeld nog wat versterkt door de hoge rijhouding, waardoor je boven het verkeer lijkt te zweven. En dus boven je zorgen. Dat wou Mazda nog eens onder de aandacht brengen met deze derde jaargang van zijn “Epic Drive”, die erop moest wijzen dat SUV’s heerlijke vervoersmiddelen zijn voor lange reizen in zeer vijandige omgevingen.

Siberië

Op sneeuw rijden in de winter is niet ongebruikelijk in een aantal Europese streken. Velen trekken op wintersport, wat nog comfortabeler is in een SUV, zeker wanneer die is uitgerust met goede (winter)banden en vierwielaandrijving. Maar zoiets is maar een kleine uitdaging voor een middelgrote SUV met flink wat bodemvrijheid. Daarom wou Mazda het avontuur verleggen naar een uithoek van Siberië, net boven Mongolië, door de uitdaging aan te gaan om het Baikalmeer over te steken, dat in de winter gedeeltelijk dichtvriest. Om je een idee te geven: het is het grootste zoetwatermeer ter wereld. Het is 25 miljoen jaar oud en bevat op zijn eentje liefst 25 procent van de zoetwaterreserve van de hele wereld omdat het zo groot is: 636 kilometer lang, 79 kilometer breed en met een recorddiepte van 1,6 kilometer. Het is gevuld met verrassend helder smeltwater, waardoor je tot 40 meter diep kan zien. Het is dan ook geen verrassing dat deze plek de parel van Siberië wordt genoemd.

Voorzichtig

Rijden op een ijsschots: het lijkt toch wel wat straf. Daarom is het ook verboden op het Baikalmeer. Tot op heden hebben minder dan 100 mensen zich aan de oversteek gewaagd (minstens 50 kilometer) omdat het gevaar dat het ijs barst zo groot is, vooral nu de lente haar terugkeer maakt. Toch hebben de mensen van Mazda UK die deze Epic Drive hebben georganiseerd de Russen ervan overtuigd om de oversteek te proberen. Het is gevaarlijk, maar we worden goed omkaderd, met onder meer een sneeuwscooter en een amfibisch, zeswielaangedreven terreinvoertuig, een Trekol 39294 met 4 redders aan boord. Het ijs is hier gemiddeld 80 centimeter dik – in Scandinavië gaan de veel kleinere meren in de winter pas open voor testritten wanneer het minstens 90 centimeter dik is – maar op sommige plaatsen, die men “cracks” of scheuren noemt en waar ijsplaten tegen elkaar zijn gebotst bij het vormen van de ijsplaat, kan de dikte beperkt zijn tot 40 centimeter. Daarom worden we verplicht om een veiligheidsafstand van minstens 25 meter te behouden met onze voorligger om te vermijden dat er te veel druk zou worden gezet op dit ijs, dat zo doorzichtig is als glas.

Slim rijden

Onze CX-5’s zijn nochtans gewone productiemodellen zoals er zo veel rondrijden. Uiteraard zijn ze uitgerust met de vierwielaandrijving met elektronisch gestuurde meerschijvenkoppeling, die 30 procent minder wrijving veroorzaakt dan het vorige systeem. Ze reageert ook sneller dankzij 27 sensoren die permanent metingen uitvoeren en die de koppeling kunnen sluiten binnen een verhouding van 1 tot 50 procent – waarbij die 1 procent staat voor de voorspanning van het systeem. De enige specifieke uitrusting zijn de spijkerbanden: Nokians Hakkapeliitta 9. Die gebruiken echter geen (zachter) rubber aangepast aan het hoge noorden zoals zo vaak het geval is in dergelijke streken.

De eerste meters rijden we erg voorzichtig. En nerveus. Het is een beetje zoals rijden door een woestijn, maar dan een van ijs, een uitgestrekte vlakte vol valkuilen. Je moet constant je snelheid bijregelen, een beetje zoals een schipper ‘trimt’ om golven op- en af te varen. Het tracé dat de Russische reddingswagen op het zicht uitstippelt geeft geen informatie over sneeuwbanken waar je over moet accelereren om je niet vast te rijden of ijsruggen waar je het net wat rustiger aan moet doen om de auto niet te beschadigen. Aan boord heerst dus stilte en concentratie, maar ook ontzag voor deze onvoorstelbaar uitgestrekte vlakte. Halverwege krijg je het gevoel in een soort “no man’s land” te verkeren wanneer de wind opsteekt en we de bergen niet meer kunnen zien die het meer omarmen, aan geen van beide kanten. Ongelooflijk onwaarschijnlijk.

Veilige haven

Uiteindelijk doen we er 5,5 uur over om de oversteek van 65 kilometer te volbrengen. Natuurlijk zijn we onderweg een paar keer gestopt, maar niet zo vaak als je zou denken. Het was een ongelooflijke, verbluffende ervaring, waarbij we ook een van de vele gezichten leren kennen van het hedendaagse Rusland: echte armoede en een zwaar leven, wat je ondervindt in zowel het contact met de mensen als in hun soms suïcidale rijgedrag. In deze grote uitgestrektheid kom je enkel politie tegen in verloren dorpjes, waar de agenten af en toe een controle uitvoeren. Voor de vorm. Maar het toont ons ook dat achter dit ruwe kantje van Siberië een verlangen schuilt om te delen, om contact leggen, en een menselijkheid is nooit veraf. Hoedje af voor onze CX-5, die de elementen met verve heeft getrotseerd. En in alle comfort, want in deze ijzige koude verwende hij ons met stoelverwarming voor- en achterin. Meer dan ooit zijn SUV’s instrumenten om mee op reis en op ontdekking te gaan. Laat ons ze daarom wat meer gebruiken waar ze voor zijn bedoeld door onszelf een plezier te doen en op avontuur te trekken.