Ecologie / Schone mobiliteit gaat verder dan schone auto's

In opdracht van Greenpeace hebben Climact en het Nieuwe Klimaatinstituut een studie uitgevoerd waarin de invloed van het vervoer op de wereldwijde vervuiling, een belangrijke oorzaak van de versnelling van de opwarming van de aarde, wordt gemeten. De bevindingen zijn frappant! Tussen 1990 en 2017 is de CO2-uitstoot van het vervoer voor alle landen van de Europese Unie met 28 procent gestegen. Het wegvervoer en het luchtvervoer zijn invloedrijke elementen in deze explosie van CO2-emissies, die 27% van de totale CO2-enveloppe vertegenwoordigen. Als vector van de economische groei en als gevolg daarvan heeft het wegvervoer in België zijn invloed op de CO2-factuur tussen 1990 en 2018 aanzienlijk zien toenemen (+25%), van 14,3% tot 22,2%.

Groene deal of geen deal

De Europese Commissie is zich bewust van de urgentie van de situatie en heeft daarom de "Green deal" gepresenteerd, een ambitieus plan om de vervuiling terug te dringen. Volgens dit plan zou de vervoerssector zijn CO2-uitstoot tegen 2050 met 90% moeten verminderen. Dit is een uitdaging die een herformulering van de mobiliteit en de mentaliteit vereist. Het zal niet voldoende zijn om de intrinsieke vervuiling van de vervoermiddelen te verminderen. Het zal ook nodig zijn om de manier waarop we reizen, verbruiken en energie produceren voor transport te heroverwegen.

De ontwikkeling van het openbaar vervoer, het vergemakkelijken van telewerken en het stimuleren van gedeelde mobiliteit zullen hand in hand moeten gaan met de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen. Vermindering van de vervuiling door het vervoer betekent vermindering van het aantal voertuigen op de weg. Volgens de studie zou het aantal auto's op de weg tegen 2030 met 27% moeten worden verminderd en zelfs met 47% tegen 2050, in vergelijking met de cijfers voor 2015. Een metamorfose die alleen kan worden bereikt met de steun van beleidsmakers op continentale schaal. Wie het aantal voertuigen op de weg wil verminderen, moet dienovereenkomstig openbare of gedeelde mobiliteitsdiensten kunnen aanbieden en tegelijkertijd een adequate infrastructuur voor hernieuwbare of duurzame energieproductie ontwikkelen en een terugkeer naar de lokale economie en de lokale werkgelegenheid bevorderen.

Crisis staat gelijk aan kans

Maar het gaat niet alleen om privé- of beroepsvervoer. Het gaat ook om het vrachtvervoer. Met bijna 6 miljoen vrachtwagens die door Europa rijden, draagt het vrachtvervoer in belangrijke mate bij aan de explosie van de transportgerelateerde vervuiling. In het verslag wordt voorgesteld het aantal vrachtwagens met 40% te verminderen. Een dergelijke verandering zou een verdubbeling van het aanbod van alternatief vervoer - het spoor en de binnenwateren - vereisen, waarbij ook hier de plicht bestaat om het gebruik van schone energie op te leggen.

Volgens Greenpeace moeten de economische en klimaatcrisis die we nu doormaken en die door de gevolgen van de COVID-pandemie zal worden verhard, worden benaderd als een kans om de sociale en economische prioriteiten te herdefiniëren. Door de herstelplannen - op nationaal en Europees niveau - te richten op zachte mobiliteit en een flexibelere en doordachte organisatie van het werk in plaats van het herstel en vervolgens de groei van de luchtvaart en de automobielindustrie te ondersteunen.

De mobiliteit gaat een cruciale fase van haar ontwikkeling in, en de autofabrikanten moeten - onder impuls van de politiek - het initiatief nemen en hun inmiddels verouderde of zelfs achterhaalde bedrijfsmodellen herzien.