Ecologie / Studie toont aan: fijnstof nieuwe auto’s vooral afkomstig van banden

Ademe, het Franse ministeriële agentschap voor milieu en energiebeheer, heeft een studie gepubliceerd over de uitstoot van fijne partikels. Uit de resultaten blijkt dat meer dan de helft van de door recente voertuigen uitgestoten fijnstofdeeltjes niet langer uit de uitlaat komt. Dankzij de filters en de vooruitgang bij de huidige verbrandingsmotoren is de uitstoot van fijnstofdeeltjes namelijk zo sterk gedaald dat deze bijna onbestaande is. Voor elektrische auto’s is die nul wat de motor betreft, maar slechter wat andere bronnen betreft.

Banden en remmen

Fijnstofdeeltjes zijn niet alleen het gevolg van de verbranding in de motor. Ook door wrijving tijdens het remmen en door slijtage van de banden ontstaat fijnstof. Bij elektrische auto’s ontziet de energierecuperatiefunctie de remschijven en -blokken meer, waardoor minder fijnstof vrijkomt tijdens het remmen. Het grotere gewicht van elektrische auto's in vergelijking met auto's met verbrandingsmotor heeft echter grote gevolgen voor de banden. Dit gewicht en de noodzaak om grotere banden te gebruiken verhoogt ook de dispersie van deeltjes op de grond.

• 3% van de PM10-uitstoot van een elektrisch voertuig is afkomstig van het remmen, tegenover 25% bij een voertuig met verbrandingsmotor.
• 61% van de PM10-uitstoot van een elektrisch voertuig is afkomstig van de banden en het wegdek, tegenover 47% bij een voertuig met verbrandingsmotor
• 36% van de PM10-uitstoot van een elektrisch voertuig is afkomstig van de dispersie van deeltjes, tegenover 28% bij een voertuig met verbrandingsmotor

Deze cijfers hebben betrekking op een huidig voertuig, waarvan de verbrandingsgassen zodanig gefilterd worden dat de uitstoot van fijne deeltjes aan de uitlaat verwaarloosbaar is geworden.

Metalen

Ademe wijst erop dat er verschillende soorten niet-uitlaatbare deeltjes zijn. Er zijn nanodeeltjes en fijne deeltjes bestaande uit koolstof, zwavelelementen en diverse metaalverbindingen (Fe, Cu, Zn, Al, Ba). Hun koper-, barium-, zink- en/of ijzergehalte kan gezondheidsproblemen veroorzaken bij mensen die regelmatig aan het verkeer worden blootgesteld. De organisatie beveelt aannormen op te stellen voor voor de filtering van deeltjes die vrijkomen bij het remmen. Daar is trouwens sprake van voor Euro 7v. Wat de banden betreft, acht Adame het onwaarschijnlijk dat er voorschriften zullen worden ingevoerd.

Wegdek

Een ander probleem dat Ademe aanhaalt, is de ondergrond. Een deel van de uitgestoten deeltjes houdt rechtstreeks verband met het wegdek. De ruwheid daarvan beïnvloedt de emissies van de banden wanneer zij in contact komen met de weg. Bovendien komt het van asfalt afvloeiende water in riolen, waterlopen of het grondwater terecht nadat het microdeeltjes rubber, plastic, metaal, chloor- of zwavelhoudende elementen heeft opgehoopt. Deze verontreiniging kan ook in de bodem terechtkomen wanneer zuiveringsslib als meststof wordt gebruikt. Daarom is het belangrijk om geschikte wegdekken te gebruiken en afvloeiend water af te voeren.

Welke oplossingen stelt Ademe voor?

Het Franse agentschap beveelt niettemin de elektrificatie van het wagenpark en de ontwikkeling van alternatieve mobiliteitsoplossingen aan. Het wijst erop dat voertuigen met verbrandingsmotor stikstofoxiden en vluchtige organische stoffen uitstoten die onder bepaalde atmosferische omstandigheden verantwoordelijk zijn voor secundaire emissies, terwijl elektrische voertuigen geen emissies uitstoten. De elektrische auto is echter niet voldoende om de vervuiling door voertuigen terug te dringen als er geen inspanningen worden gedaan om voertuigen lichter te maken en om ecorijden en actieve modi te ontwikkelen…

Geen wonderoplossing

Toch blijkt hieruit dat de elektrische auto geen wondermiddel is. En dat de strijd tegen de vervuiling door auto's zich niet moet toespitsen op de uitstoot van uitlaatgassen alleen. Het hangt ook samen met andere voertuigonderdelen, met de kwaliteit van het wegdek en met de middelen om het water op te vangen en te zuiveren dat tijdens en na regenval op de weg blijft staan of wegstroomt. Wie op fossiele brandstoffen rijdt, moet niet noodzakelijkerwijs met de vinger worden gewezen. Het probleem is complexer om op te lossen en vergt inspanningen van alle actoren: de autosector, de overheid en de burgers.