Ecologie / VN wil export van tweedehandswagens reglementeren

Volgens een studie van het VN-Milieuprogramma (UNEP) wordt het merendeel van de tweedehandswagens die worden geëxporteerd naar ontwikkelingslanden geklasseerd als oud, vervuilend en gevaarlijk. De VN wil dit verhelpen en roept zowel de uit- als de invoerende landen van dit wagenpark op om de markt beter te reglementeren om de milieu-impact en de verslechterende veiligheid te verminderen.

Van 2015 tot 2018 kwam meer dan de helft van de geëxporteerde tweedehandswagens op wereldvlak van West-Europa (3 miljoen per jaar) en gingen ze vooral richting Oost-Europa, Nigeria en Libië. De Verenigde Staten geven de voorkeur aan Mexico en de Verenigde Arabische Emiraten, terwijl Japan vooral exporteert naar het Midden-Oosten en zuidelijk Afrika.

Veroudering

Hoewel er op zich niets mis is om minder welvarende landen te voorzien van tweedehands voertuigen, wijst UNEP op de hoge leeftijd en het verval van de uitgevoerde auto's. In 2019, tijdens een beoordeling van het wagenpark in de haven van Amsterdam, het Europese knooppunt van deze markt, was de gemiddelde leeftijd 18 jaar. Meer dan 9 op de 10 wagens waren Euro 3 of ouder, terwijl sommigen zelfs niet meer functioneerden of geen katalysator meer hadden om het gebruik van minder geraffineerde en dus meer vervuilende brandstof mogelijk te maken.

Een hoge leeftijd voor deze wagens, die daarom ook niet meer de beste veiligheidskenmerken hebben (botsweerstand en schokabsorptie, veiligheidsuitrusting, slijtage van structurele onderdelen, ...) en ook op milieuvlak achterstand hebben op de huidige doelstellingen. Het overstromen van opkomende markten met verouderde voertuigen is niet goed voor de betrokken landen, noch voor het milieu. En dit zou nog erger kunnen worden nu China ook dit type export toelaat.

Verschillende wetten

Volgens de VN zou een striktere en gemeenschappelijke regelgeving op wereldvlak een belangrijk aandeel kunnen hebben in de strijd tegen de klimaatopwarming, vooral omdat de voorspellingen aankondigen dat er tegen 2050 2 miljard voertuigen in omloop zullen zijn. Bovendien kan dit gebrek aan gemeenschappelijke regels een algemeen economisch onevenwicht veroorzaken tussen landen waaraan bindende klimaatdoelstellingen zijn opgelegd en de ontwikkelingslanden die er niet aan onderworpen zijn.

Het probleem zit hem bij de zeer verschillende wetten die door landen worden toegepast, zowel voor de export als voor de import van tweedehandsvoertuigen. Op de 146 landen bestudeerd door UNEP, hebben 2 op de 3 een zwak of zeer zwak wettelijk kader voor dit onderwerp. Een voorbeeld is de Democratische Republiek Congo die een leeftijdsgrens van 20 jaar oplegt zonder emissieregels, of Georgië, dat geen enkele leeftijdsgrens oplegt en enkel belastingen heft op de cilinderinhoud.

Onder de goede leerlingen pleit Sri Lanka voor de import van elektrische voertuigen en verbiedt het verbrandingsauto's van meer dan 3 jaar oud. In Afrika onderscheidt Senegal zich met een leeftijdsgrens van 8 jaar, een niveau dat dicht aanleunt bij dat van de tweedehandsmarkt in België.