Editoriaal / Cash of crash?

Onze regering(en) wil(len) iets doen aan het fileprobleem. Daarbij wordt vanuit allerlei hoeken de bedrijfswagen (ook salariswagen genoemd) in het vizier genomen. Vooral onder invloed van de liberaal denkende ministers in onze regeringen (bijna allemaal dus) wordt een wissel voorgesteld, een ruiloperatie die “cash for car” werd gedoopt. Het komt er in grote lijnen op neer dat iemand die recht heeft op een bedrijfswagen, dat recht kan inruilen voor een hoger loon, een extraatje dat minder zwaar belast wordt dan de rest van het loon om de parallel met (en de aantrekkelijkheid van) de salariswagen te behouden. Wie daarbij ook nog recht had op een tankkaart, kan ook dat nog deels ten gelde maken.

De aantrekkelijkheid van deze formule, met als doel vooral tijdens de piekuren auto’s van de weg te halen, is gebaseerd op het dikwijls vastgestelde gegeven dat een echte gedragsverandering bij de werknemer/consument enkel bewerkstelligd kan worden als men hem/haar “raakt in de portemonnee”. Deze cash for car wordt soms echter verward met een mobiliteitsbudget. Ten onrechte, omdat degene die in dit systeem op de ruil ingaat, absoluut niet verplicht is om het aldus (bij)verdiende geld helemaal te spenderen aan zijn mobiliteitsbehoefte. Zo kan hij/zij bijvoorbeeld een deel van dat geld spenderen aan een kleinere, sterker vervuilende tweedehandsauto om daarmee aan zijn verplaatsingsbehoeften te voldoen, en de rest van het geld op zak steken. Niet bepaald een fileverminderende, laat staan ecologische oplossing.

Nochtans waren heel wat betrokken groeperingen (waaronder de vakbonden, consumentenorganisaties, maar ook werkgevers en de sectorfederatie Febiac) het erover eens geraakt dat een echt mobiliteitsbudget verplicht besteed zou moeten worden aan mobiliteit, liefst in een multimodale context, zodat naargelang van de behoeften kan worden gekozen voor de fiets, het openbaar vervoer of een combinatie van verschillende mogelijkheden.

Daarnaast is het nog maar de vraag of zoveel mensen geneigd zullen zijn hun automobiele privilege in te ruilen voor cash. Uit een aantal rondvragen bij werkgevers is gebleken dat de meesten het enthousiasme van hun werknemers op dit vlak zeer laag inschatten. Voeg daarbij dat de oefening voor iedereen (ook voor de overheid) budgetneutraal moet zijn, en je weet zo al dat de manoeuvreerruimte beperkt is. Bovendien moeten juridische instanties nog hun fiat geven of een gedeeltelijke vrijstelling van belastingen voor mensen die recht hebben op een bedrijfswagen, niet discriminatoir is ten opzichte van zij die er geen recht op hebben. Kortom, door zich enkel toe te spitsen op het aspect verloning heeft de regering zich hoogstwaarschijnlijk eens te meer in de voet geschoten. De files worden er ondertussen niet korter op.