Editoriaal / Discriminatie

Het is nooit te laat om je fouten in te zien. De uitdrukking die wel heel erg past bij de scheepvaart- en luchtvaartsector. Terwijl de auto- en vrachtwagensector (terecht) om de haverklap geciteerd wordt als een van de grootste boosdoeners van zowel de klimaatverandering als lokale luchtvervuiling (fijnstof, NOx, enzovoort), blijven de hoger vernoemde vormen van transport netjes in hun (oorverdovend stille) comfortzone. Er wordt heel wat met de vinger gewezen naar de autolobby en als je de recente gebeurtenissen in rekening neemt, is dat ook terecht. Maar vergeleken bij wat de scheepvaart- en luchtvaartsector in stelling kunnen brengen qua lobbying, is de autosector een kerstekindje.

Het is een absolute aanfluiting van de meest elementaire logica dat het transport (van mensen of goederen) via schepen en via vliegtuigen totaal buiten de klimaatakkoorden van Parijs is gehouden. Beide sectoren beconcurreren elkaar in het gebruik van de meest vervuilende fossiele brandstoffen die nog bestaan (kerosine en zware olie), en betalen op het verbranden van die supervervuilende soorten olie nauwelijks accijnzen. 

Als je weet dat de uitstoot van de scheepvaartsector per jaar te vergelijken is met wat heel Duitsland per jaar vervuilt, dan stemt dat tot nadenken... En voor de toekomst wordt verwacht dat die scheepvaart nog met 50 tot zelfs 250 procent zal toenemen. In de lucht is het van hetzelfde laken een pak: ook daar wordt tegen 2030 een groei van (vooral) het personenvervoer verwacht met 100 procent en meer. Toch wordt elke argumentatie omtrent een billijke bijdrage voor de veroorzaakte vervuiling afgeblokt met dooddoeners over een “niets ontziende concurrentie” of  “een sector die het al moeilijk genoeg heeft”.

Mochten beide sectoren in verhouding evenveel belastingen bijdragen op hun brandstof als de auto- of transportsector, dan zouden er reusachtige bedragen vrijkomen waarmee men iets zou kunnen doen aan de klimaatverandering. Want als de auto- of transportsector al ten onrechte en/of onrechtstreeks gesubsidieerd wordt door de overheid (wij allemaal dus), wat dan gezegd van de lucht- en scheepvaart? Het spoor hoeft trouwens evenmin hoog van de toren te blazen: de overheid is ook hier de grootste ‘sponsor’ van de modale reiziger.

Stilaan begint dan toch iets te bewegen: de Internationale Maritieme Organisatie (deel van de VN) heeft recent als doel gesteld dat de maritieme transportsector zijn uitstoot met 50 procent moet reduceren tegen 2050. Een interessante eerste stap, maar als u weet dat landen zoals de VS, Rusland, Saoedi-Arabië of Brazilië tegenstemden, dan weet u dat er nog veel werk en overtuigingskracht nodig is. In de luchtvaart is het Zweden dat uiteindelijk de koe bij de horens vat: alle passagiers die vanaf nu vanuit een Zweedse luchthaven vertrekken, zullen een ‘koolstoftaks’ moeten betalen. Het zijn aarzelende eerste stapjes, maar echt van koers veranderen zal meer inspanningen vergen.