Editoriaal / Fraude

De laatste tijd vaart de EU door woelige wateren. De hoofdreden is waarschijnlijk dat ondanks de naamsverandering van Europese Economische Gemeenschap (EEG) naar Europese Unie (EU) de klemtoon enkel en alleen is blijven liggen op het economische aspect. Fiscaal trachten zowat alle Europese partners elkaar vliegen af te vangen, sociaal slaagt de Unie er niet in om sociale fraudeurs ook maar een strobreed in de weg te leggen. In de hoofden van meer en meer Europeanen begint de Europese gedachte dan ook flink te eroderen, maar de bureaucraten en politici in Brussel en Straatsburg doen alsof hun neus bloedt en worden de laatste jaren dan ook telkens weer met diezelfde neus op feiten gedrukt die ze niet hadden zien aankomen, brexit incluis.

Niettemin blijft de oude mantra nog altijd staande: it’s the economy, stupid. Maar zelfs op dat vlak slagen onze Europese bewindvoerders er niet (meer) in om enige coherentie en consequentie aan de dag te leggen. Als je van je lidstaten verwacht dat ze zich aan de financiële en economische regels houden, zou je die zelf ook moeten voorstaan en ervoor zorgen dat alles toch minstens op regelgevingsniveau goed is uitgekiend. Maar het tegendeel blijkt waar.

Onlangs zag ik een uitzending van het Duitse ZDF over het gesjoemel van Oost-Europese transporteurs. Niet minder dan 20 procent van hen zou de uitstootreglementering voor vrachtwagens omzeilen, om zo dubbel winst te boeken en de oneerlijke concurrentie met hun collega’s in andere landen nog maar eens te vergroten. Voor minder dan 100 euro kun je in (bijvoorbeeld) Roemenië een zogenoemde ‘emulator’ laten inbouwen. Deze elektronische sturing – ook bekend onder de naam ‘AdBlue-killer’ – schakelt het systeem van uitlaatgasreiniging voor stikstofoxide bijna helemaal uit, zodat de reële uitstoot niet meer beantwoordt aan de Euro 6-norm, maar aan Euro… 1. De voordelen voor de transporteur zijn dubbel: hij hoeft geen dure AdBlue meer te tanken en krijgt toch de korting omdat hij officieel zogezegd ‘proper’ rijdt. In Duitsland komt dat per jaar neer op 110 miljoen euro ontweken belastingen en 14.000 ton extra stikstofoxide in de lucht – dat is dubbel zoveel als bij Dieselgate van VW...

En wat doen de Europese controle-instanties aan deze grootschalige Adblue-fraude? Niets. Ze lijken amper van het fenomeen op de hoogte te zijn en zelfs de o zo ‘gründliche’ Duitsers hebben tot nog toe geen verweer. Is dat dan zo moeilijk? Blijkbaar niet, want in Polen worden dezelfde vrachtwagens zo van de weg gehaald (in de nieuwste fraudesystemen zit zelfs al een speciale ‘Polen-schakelaar’, om het Adblue-systeem daar wél te laten functioneren). Wanneer gaan ze daar in Brussel eens doorhebben dat het niet volstaat om regels uit te vaardigen, maar dat je ze ook moet laten eerbiedigen, door iedereen? En dat het afgelopen moet zijn met zich telkens weer te laten ringeloren of om de tuin te laten leiden door machtige lobbygroepen? Anders moet er binnenkort aan Donald (Tusk, niet Trump) gemeld worden: meneer de president, er zijn geen Europeanen meer…