Editoriaal / Veiligheid

Ons aller BIVV (Belgisch Instituut Voor de Verkeersveiligheid) mag desgewenst een deel van zijn naam laten vallen. In dit land werd de verkeers- en mobiliteitsmaterie namelijk al grotendeels geregionaliseerd en het was dan ook zeer de vraag of het federale instituut deze regionaliseringswoede zou overleven. Daarop is nu een antwoord gekomen: naast problemen van de verkeersveiligheid zal het instituut voortaan ook peilen naar ons veiligheidsgevoel in het algemeen en op basis van die peilingen eventueel sensibiliseringscampagnes voeren om de mensen aan te zetten tot gedragsverandering. Uit de algemene veiligheidsbarometer komt trouwens naar voren dat de meeste Belgen zich nog steeds veilig voelen – ook na de aanslagen van vorig jaar.

De jaarlijkse enquête van het BIVV focust echter nog altijd hoofdzakelijk op de veiligheid in het verkeer. Ze constateert bijvoorbeeld dat de Belgische automobilist behoorlijk schizofreen is: zo vindt bijna vier vijfde van de ondervraagden dat er te snel gereden wordt in de buurt waar hij of zij woont, maar bekent bijna een even groot percentage dat hij of zij zelf ook al eens te snel rijdt. Aan de andere kant is de autobestuurder soms ook realistischer dan zijn beleidsmakers: in plaats van zich zoals konijnen op een lichtbak blind te staren op snelheidsovertredingen, vindt de Vlaamse automobilist dat dronken rijden, niet handsfree bellen of tekstberichten sturen in de auto meer en strenger aangepakt moet worden dan bepaalde snelheidsovertredingen.

Het is dan ook dringend tijd dat het begrip ‘onaangepaste snelheid’ weer wordt opgewaardeerd. Zo is meer dan 40 km/h rijden in een (goed aangeduide) zone 30, of 70 km/h rijden in een bebouwde kom een heel stuk onveiliger dan op een niet zo drukke snelweg 130 of 140 km/h te rijden. Misschien zou het helpen als de wetgever dáár ook eens oren naar heeft. In dit digitale tijdperk (waarbij we nu eindelijk de elektronische indicatieborden boven de snelwegen hebben waarop we al zo lang wachtten) kan het toch niet zó moeilijk zijn om flexibele snelheidslimieten te hanteren? Ik ben er bijvoorbeeld van overtuigd dat op de Brusselse ring in de spits een snelheidsbeperking van 100 of zelfs 90 km/h veiliger zou zijn én beter voor de doorstroming. Aan de andere kant is het compleet belachelijk om van 140 km/h op een praktisch verlaten snelweg een halszaak te maken. 

In hun fixatie op overdreven snelheid zitten onze beleidsmakers er compleet naast wanneer zij de reductie van het aantal verkeersdoden met factor 4 over de voorbije vijftig jaar in hoofdzaak toeschrijven aan snelheidsbeteugeling. De voornaamste factor is zonder twijfel dat de auto zelf veel veiliger is geworden, gevolgd door de toenemende verkeersdrukte en de files. Natuurlijk moet er naast gesensibiliseerd ook gehandhaafd/beboet worden, maar probeer dat dan tenminste met de nodige ernst en kennis te doen, zonder die scheefgetrokken aandacht voor bepaalde deelproblematieken.