Nostalgie / Aeolipyle van Verbiest opgenomen in permanente tentoonstelling van Autoworld

In 1672 presenteerde de "Belgische" jezuïet Ferdinand Verbiest (in 1623 geboren in Pittem) een zelfrijdend stoomvoertuig aan het keizerlijke hof in Peking. Zijn creatie werd de Aeolipyle gedoopt, naar de stoommachine die in de eerste eeuw na Christus werd uitgevonden door de Heron van Alexandrië. Het ding maakte grote indruk op de Chinese keizer Kangxi, zoals met zijn snelheid die "vergelijkbaar was met die van een paard".

De Aeolipyle bewees vooral dat stoom voorwerpen kon verplaatsen, een eeuw voor Joseph Cugnot met de fardier kwam aanzetten (1771). De stoommachine van Père Verbiest zou het eerste voertuig in de geschiedenis geweest zijn dat echt werkte, zoals gerapporteerd in een artikel in het tijdschrift Astronomia Europea in 1687. Er zijn echter geen gedetailleerde plannen of concrete tekeningen van het kleine voertuig gevonden. De tekeningen die wel bestaan, zijn immers gebaseerd op de overlevering en dateren dus van later.

Reconstructie Aeolipyle

Dit gebrek aan plannen uit die tijd weerhield het Audi Konfuzius Instituut aan de Technischen Hochschule in het Duitse Ingolstadt er niet van om de Aeolipyle te onderzoeken. Professor Dr. Suchandt en zijn team van studenten werktuigbouwkunde stelden zichzelf de uitdaging om wetenschappelijk te bewijzen dat het voertuig inderdaad in staat was om te rijden.

Ze ontleedden en analyseerden de technische gegevens van Verbiest en gebruikten die vergaarde knowhow om een replica te bouwen. Aanvankelijk gebruikten ze moderne, lichte materialen om het werkingsprincipe te testen. Na 5 jaar werk waren ze in staat om een replica te bouwen die overeenkwam met het origineel, met uitzondering van de stoomketel (om veiligheidsredenen).

Compact stoomvoertuig

De Aeolipyle is slechts zestig centimeter lang. En verwacht niet dat je ermee kan rijden, zelfs je verplaatsen is eigenlijk onmogelijk. Deze machine van Verbiest werd gebouwd om te laten zien dat stoom kon worden gebruikt als aandrijving, wat destijds als een revolutie gezien werd.

Het mechanisme is geïnspireerd op dat van watermolens. De stoom "duwt" "lepels" die verbonden zijn met tandwielen om de wielen aan te drijven via een transmissieas. Het vijfde wiel van het voertuig is geïnspireerd op het roer van een schip en wordt gebruikt om de machine te besturen. Het heeft 20 minuten nodig om op te warmen. Hij kan enkele honderden meters afleggen, afhankelijk van de water- en kolenreserves.

Deze replica van de Aeolipyle wordt nu tentoongesteld in museum Autoworld.