Nostalgie / Top 10 - Hot hatches van de vorige eeuw

Met zijn Golf GTI effende Volkswagen de weg voor heel wat andere constructeurs, vooral de Europese, maar ook enkele Japanse, om ons de leukste en betaalbaarste pretmachines van de vorige eeuw aan te bieden. We blikken terug op de 10 modellen die ons zijn bijgebleven. Uit een tijd die Gen Z niet zal kennen...

Volkswagen Golf GTI Mk. 1

In juni 1976 lanceerde Volkswagen de Golf GTI en populariseerde daarmee direct het segment van de hot hatches. Op het programma stonden verbrede zijschermen, een rood omlijnde grille en natuurlijk de drie legendarische letters GTI. Onder de kap was het Duitse bommetje uitgerust met een 1.6-viercilinder met injectie die 110 pk leverde. Een leuk detail was de versnellingspook, die een golfbalpatroon kreeg. Oorspronkelijk zouden er maar 5.000 exemplaren gebouwd worden, maar de Golf Mk. 1 GTI werd uiteindelijk liefst 461.690 keer verkocht, alle versies inbegrepen.

Opel Astra GSi

De Opel Astra, de opvolger van de Kadett, werd in 1991 gelanceerd en kreeg een jaar later een GSi 16S-versie als sportief vlaggenschip. De normaliter brave compacte middenklasser uit Russelsheim was uitgerust met een atmosferische  2,0 liter-viercilinder met een toen respectabele 150 pk. De topsnelheid bedroeg 221 km/u en de auto accelereerde in 8 seconden van 0 naar 100 km/u. Het chassis van de Astra GSi is echter niet zo goed als zijn motor, vooral die laatste zou de eigenaars met mooie herinneringen achterlaten.

Ford Fiesta XR2

De voorvader van de huidige Ford Fiesta ST, de Fiesta XR2, werd in 1984 gelanceerd. Hij was gebaseerd op de tweede generatie van de kleine stadsauto met het blauwe ovaal en paste hij het GTI-recept toe dat populair was gemaakt door de Golf en de Peugeot 205. Onder de motorkap: een atmosferische 1.6 4-cilinder met een Weber carburateur die 96 pk ontwikkelt. Een bescheiden vermogen vergeleken met de meer dan 110 pk van zijn concurrenten. De Fiesta XR2 werd echter zeer populair, vanwege zijn specifieke uiterlijk met zijn extra verstralers, zijn zwarte kunststof bumpers, spatbordverbreders en zijskirts en zijn aluminium 'pepper pot'-velgen.

Peugeot 205 GTi

De Golf was een van de grondleggers van het GTI-genre, maar de Peugeot 205 heeft de klasse zijn adelbrieven bezorgd. Aanvankelijk werd de 205 GTI aangeboden met een 1.6 met 110 pk, maar hij evolueerde met de 1.9 met 130 pk - die hij deelde met de grotere en meer burgerlijke 309 GTI - waardoor hij straffe prestaties kon leveren dankzij zijn lichte gewicht van net onder de 900 kg. Hierdoor kon hij in slechts 7,8 seconden van 0 naar 100 km/u accelereren. Bovendien kon de Peugeot, in tegenstelling tot zijn concurrenten, bogen op een chassis dat in overeenstemming was met zijn vermogen. Maar het temmen van de leeuwin moest toch verdiend worden!

Lancia Delta Integrale

De Delta Integrale was het symbool van de grootsheid van Lancia en was vooral een voorwendsel voor een competitieversie die alles en iedereen versloeg in het wereldrallykampioenschap. Een wolf in schaapskleren, dus... Van de brave gezinswagen bleef er niet veel meer overeind. De zijschermen lijken haast bodybuilderesk, de motorkap is opgeblazen, de achtervleugel is prominent in beeld en zijn specifieke velgen benadrukken de look van de Delta Integrale. Maar het ging niet enkel om uiterlijk vertoon, want zijn 2.0 viercilinder met turbo begon bij 185 pk en groeide door tot 200 pk in de 16V-versie. 6,6 seconden van 0 naar 100 en een top van 215 km/u zijn vandaag nog steeds waarden waarover je je niet moet schamen.

Mazda 323 4X4 Turbo

De Mazda 323 4X4 Turbo is een pak discreter én zeldzamer dan de rest van deze top 10, maar hij was ook bijzonder omdat hij in twee versies te krijgen was: eentje met voorwielaandrijving en eentje die alle vier de wielen aandreef. Daarnaast had hij het plezier van een turbo, die 150 pk wist te halen uit zijn kleine 1.600 cc-viercilinder. Qua acceleratie kon hij zich meten met de Peugeot 205 GTI en ook het chassis was goed voor elkaar, echter zonder een koploper te zijn.

Talbot Sunbeam Lotus

De Talbot Sunbeam Lotus deed zijn achtervoegsel eer aan door een eersteklas rijervaring te bieden voor zijn tijd. Het bijzondere was dat het een achterwielaandrijver was, waar de concurrentie quasi steeds voor een voortrekker ging. Een eigenaardigheid die ook onder de motorkap te zien was, met een grote 2.172 cc-viercilinder van 155 pk. Genoeg om de barrière van 100 km/u te doorbreken in 8,3 seconden en pas te stoppen bij het dubbele van die snelheid.

Citroën AX GTi

De Citroën AX GTi is een Franse hot hatch in zakformaat, met een lengte van amper 3,52 meter én een pluimgewicht (795 kilo). Een kleine 1.4-viercilinder van 95 pk was dan ook voldoende om het autootje vol karakter te steken, met een vermogen van 95 pk bij 6.600 toeren en een vijfbak met korte verhoudingen. Het was geen bliksemsnelle sprinter, maar de AX GTi maakte het verschil met zijn wendbaarheid op kleine, bochtige wegen.

Fiat Uno Turbo IE

Fiat maakte al bommetjes op vier wielen vóór de Abarth 500 ten tonele verscheen. In de jaren '80 had de Fiat Uno enig succes, een imago dat werd versterkt met de Turbo IE, die zijn eigenaar kon verblijden met een explosieve 1.3-viercilinder met drukvoeding van 105 pk en 147 Nm. Waarden waar je vandaag smakelijk mee kan lachen, maar die indertijd een echte uitdaging vormden voor de wieltjes van amper 175/60 R13. Met amper 845 kilo op de bascule had de kleine Italiaan dan ook een zeer gunstige pk-gewichtsverhouding.

Honda Civic VTI

Honda maakt(e) zowel auto's als moto's en is en was dan ook een echte specialist in het bouwen van benzinemotoren. De Civic VTI van de 5e generatie doet daaraan heerlijk terugdenken. Hij heeft een heel gewone lijn, maar onder de motorkap zit een pareltje: een atmosferische 1590 cc viercilinder die liefst 160 pk leverde, ofte 100 pk per liter, bij een krankzinnige 7.600 toeren per minuut. Dat waren Ferrari-waarden indertijd, en nu nog steeds indrukwekkend. Alleen al dit stukje techniek maakt de Japanner de moeite waard!