Ecologie / LEZ Antwerpen: nog steeds even veel fijnstof

Op 1 februari 2017 activeerde Antwerpen haar lage-emissiezone LEZ waardoor de meest vervuilende voertuigen (diesels zonder roetfilter van voor 2006 of met roetfilter van voor 2001 en benzines van voor 1992) niet meer of enkel tegen betaling nog de stad in mogen. Vandaag is een eerste balans opgemaakt. De meetgegevens van 1 maar 2017 tot 31 augustus 2017 geven aan dat het fijnstofgehalte in de lucht na 6 maand beperkingen voor het verkeer niet is gedaald. Wel integendeel: de norm van 50 μg/m3 is volgens een verslag dat de Gazet van Antwerpen kon inkijken zelfs vaker overschreden. Het gezondheidsverbeterende effect van de LEZ voor de longen van Antwerpenaren en toeristen is dus niet meteen meetbaar.

Droge lente

Het stadsbestuur reageert op de publicatie van de cijfers dat “de effecten van de LEZ niet kunnen worden geëvalueerd door enkel naar één type fijnstof te kijken”. Bovendien wijst de Antwerpse overheid erop dat de wolk van PM10-stofdeeltjes ook komt van de industrie, de vele bouwwerven in de stad en de droge lente die Saharazand heeft aangevoerd. Verder wijst de stad erop dat het PM10-gehalte niet alleen hoger was op haar grondgebied maar ook in andere streken in Vlaanderen. De metingen houden bovendien geen rekening met de uitstoot van koolzwart (roet). De LEZ zou namelijk wel een rol hebben gespeeld in de vermindering van de hoeveelheid roet in de Antwerpse omgevingslucht.

Ring en haven

De verklaringen van het stadsbestuur verhinderen de oppositie natuurlijk geenszins om in de aanval te gaan. De ene helft hamert op de ‘discriminatie’ van zij die niet de middelen hebben om zich een minder vervuilende auto aan te kopen terwijl de andere helft vindt dat de maatregelen niet ver genoeg gaan en dat de stad een echte mobiliteitsstrategie mist. Zo valt de Ring rond Antwerpen niet onder de LEZ, terwijl die wel de meest vervuilende weg van de stad is. Merkwaardig genoeg lijkt geen enkele Antwerpse politicus zich daarnaast nog vragen te stellen bij de vervuiling van het havenverkeer.

Positieve begroting

De Antwerpse verkozenen kunnen daarentegen wel met vreugde vaststellen dat de LEZ een positief neveneffect heeft voor de stadskas. De dagpassen, toegangspassen en boetes hebben samen reeds 7 miljoen euro opgebracht. Dat bedrag zou nog veel hoger zijn geweest als het nummerplaatherkenningssysteem efficiënter zou werken. Tussen 1 maart en 31 augustus 2017 werden 62.376 Belgen geverbaliseerd. 56.000 auto’s glipten echter door de mazen van het net door fouten in de databanken. Bovendien heeft de stad Antwerpen door een wettelijk probleem op federaal niveau geen toegang tot de gegevens van voertuigen die in het buitenland zijn ingeschreven, tenzij ze ter plekke worden tegengehouden voor een politiecontrole. Er zou erg binnenkort al een gegevensuitwisseling komen met de buurlanden (dat is al het geval met Nederland), maar de kans is bijzonder klein dat nummerplaten uit voormalige Oostbloklanden binnenkort herkenbaar zullen zijn voor de ANPR-camera’s.