Ecologie / Amnesty International wijst de vinger naar de batterijindustrie

Amnesty International, de ngo die zich richt op mensenrechten en respect voor de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, dringt aan bij de auto-industrie om te letten op de menselijke omstandigheden bij de ontginning van ertsen en zeldzame metalen die onmisbaar zijn geworden voor de ontwikkeling van de elektrische auto. Hoewel Amnesty International de evolutie naar auto’s met nuluitstoot ondersteunt, heeft de organisatie gewezen op schendingen van de mensenrechten, vooral met betrekking tot kinderarbeid en het welzijn van inheemse mensen in de buurt van de mijnen. De ngo heeft ook milieuproblemen vastgesteld.

Mensenrechtenschendingen

Tijdens de top voor elektrische voertuigen in Oslo deze 21 en 22 maart heeft Kumi Naidoo, secretaris-generaal van Amnesty International, gezegd: “Zonder ingrijpende veranderingen zullen de batterijen die de milieuvriendelijke auto’s aandrijven, besmet blijven met mensenrechtenschendingen.” Vooral de situatie in de Democratische Republiek Congo (DRC) tijdens de ontginning van ertsen zou volgens de ngo de meest zorgwekkende zijn. Maar andere landen zijn ook niet noodzakelijk voorbeeldig.

Gevaarlijk voor de arbeiders

De onderzoekers van Amnesty hebben in 2016 ontdekt dat het werk in de kobaltmijnen in het zuiden van de DRC met de hand werd gedaan, onbeschermd, ten koste van de gezondheid van volwassenen én kinderen die daar werken, wat in principe verboden is. Momenteel komt meer dan de helft van de kobaltproductie in de wereld uit Congo. De ngo ontdekte dat dit metaal gewonnen uit de Congolese grond, door zwoegende kinderen, te vinden was in de bevoorradingsketen van elektronische apparatuur en batterijen van elektrische auto’s.

Overheid en industrie

De verantwoordelijkheid ligt allereerst bij de regering van de DRC. Maar ook bij die van andere landen. Amnesty klaagt dat er geen enkele wettelijke verplichting is voor “bedrijven om openbaar te rapporteren over hun kobaltbevoorradingsketens”. De industrie heeft sinds de eerste waarschuwing van de ngo in 2016 echter positief gereageerd. De organisatie is verheugd dat grote multinationals zoals Apple, BMW, Daimler (Mercedes), Renault en batterijfabrikant Samsung SDI de boodschap hebben begrepen. Sindsdien publiceren ze vrijwillig gegevens over hun ontginningsproces. Daardoor kunnen eventuele misbruiken beter gecontroleerd worden. Amnesty dringt er bij andere bedrijven op aan om hetzelfde te doen.

Ook in Argentinië

Een ander onderzoek van de ngo heeft aangetoond dat de Argentijnse bevolking vlakbij de lithiummijnen niet per se bewust was van de milieurisico’s van deze ontginning. Ze hebben bijvoorbeeld geen informatie over de risico’s voor de waterbronnen. Daarnaast wordt de inheemse bevolking niet geraadpleegd voor de mijnbouwprojecten, terwijl dat invloed kan hebben op hun dagelijkse leven en hun gebruik van het land. Amnesty schaart zich bij andere ngo’s, zoals Greenpeace, door vragen te stellen over de koolstofvoetafdruk en de millieueffecten van de batterijproductie in China, Zuid-Korea en Japan. Er zijn ook angsten bij de offshore-mijnbouw voor kobalt, lithium en mangaan.

De situatie kan verbeteren

Amnesty International heeft de autoindustrie een uitdaging voorgelegd: “De leidende internationale bedrijven die de sector van elektrische voertuigen domineren, beschikken over de middelen en de expertise om echt schone en rechtvaardige energieoplossingen te creëren. We dagen hen uit om volgend jaar [in 2020] terug te keren naar Oslo met bewijzen van echte vooruitgang.” Zowel bij de winning van ertsen en metalen als bij de productie, hergebruik en recyclage van batterijen. Bovendien zal het werk van Amnesty International zich ook richten op de drie fases van de levenscyclus van een batterij: ontginning, productie, hergebruik/terugwinning. Fabrikanten (en consumenten) zijn dus op de hoogte gebracht. Net zoals ze het waren met sommige merken van smartphones en de batterijen die hen vergezellen...

Foto’s in de DRC: © Amnesty International.