Vrije tijd / Zomerreeks – De grote uitvindingen van de automobiel: de veiligheidsgordel

Vandaag hebben de meeste bestuurders de automatische reflex om hun veiligheidsgordel vast te klikken, maar 45 jaar geleden waren ze nog niet eens verplicht. Dit onmisbare accessoire voor moderne auto’s werd uitgevonden aan het eind van de negentiende eeuw… in de luchtvaart. George Cayley bedacht een harnas voor de stoel van zijn zweefvlieger. De uitvinding werd voor het eerst op de weg getest tijdens de race Parijs-Marseille van 1896. Blijkbaar overtuigde het idee toen niet veel mensen. Aan de overkant van de Oceaan bedacht de Canadees Gustave Désiré Lebeau in 1903 “beschermende riemen voor automobiele voertuigen” en vroeg hij er een patent voor aan. Toch duurde het nog 50 jaar voor de veiligheidsgordel echt in massaproductie opdook.

Een kolonel en Volvo

Na de tweede wereldoorlog en de opkomst van straalvliegtuigen bestudeerde John Paul Stapp, een kolonel bij de US Air Force en legerarts, de gevolgen van snelheid en vertraging op zijn eigen lichaam. Hij testte de veiligheidsgordel en werd er een fervent voorstander van, zowel in de lucht als op de weg. In 1955 werd een patentaanvraag ingediend voor een Y-vormige driepuntsgordel door Roger W. Griswold enHugh DeHaven. Maar de uitvinding kon ernstige verwondingen aan de lever en de milt teweegbrengen. De oplossing kwam in 1959 van de Zweedse luchtvaartingenieur Nils Bohlin, die door Volvo was weggelokt bij de vliegtuigafdeling van Saab. Hij bedacht de driepuntsgordel met een heupriem en een diagonale riem. De eerste modellen die ermee werden uitgerust waren de Volvo Amazon en de Volvo PV 544. De Zweedse constructeur besliste om de innovatie niet te patenteren. Andere merken begonnen de gordel als optie aan te bieden voor hij eind jaren 1960 algemeen goed werd.

Pas laat verplicht

Omdat het aantal verkeersslachtoffers begin de jaren 1970 echt uit de hand begon te lopen, beslisten overheden om de gordeldracht (enkel voorin) te verplichten. Frankrijk beet de spits af in Europa door de gordel te verplichten vanaf 1973 (maar tot 1975 enkel buiten de bebouwde kom). België volgde in 1975. Pas sinds 1991 moeten we ons ook op de achterbank vastklikken. De gewoonte drong maar moeilijk door tot het grote publiek en tot op heden zijn er nog steeds mensen die weigeren om (achterin) een gordel te dragen. Nochtans is de veiligheidsgordel sinds 1959 sterk geëvolueerd en werd hij comfortabeler en efficiënter met de komst van de oprolautomaat en de voorspanner. Moet het trouwens nog worden aangetoond in welke mate de gordel volwassen passagiers beschermt bij een auto-ongeluk – op voorwaarde dat hij correct wordt gebruikt? Let wel: kinderen kleiner dan 1,50 meter zijn altijd beter af in een kinderzitje omdat een gordel nog op de grenzen van hun lichaamsbouw stuit. Daarom ook dat de wetgever een aangepast hulpmiddel verplicht.

• Zo draag je je veiligheidsgordel op de juiste manier
• Autostoelen voor kinderen (categorieën, regels in België en in het buitenland)
• Zomerreeks 2018: De verbrandingsmotor
• Zomerreeks 2018: De band
• Zomerreeks 2018: De ruitenwisser
• Zomerreeks 2018: De nummerplaat
• Zomerreeks 2018: De schijfrem
• Zomerreeks 2018: De achteruitkijkspiegel
• Zomerreeks 2018: De veiligheidsgordel